در برخی از موارد قانونی، هیئت مرتبط با ماده ۲۵۱ مکرر ق.م.م به نتایج تصمیم‌گیری درباره برگ تشخیص و قطعی نهایی نمی‌رسد. این موضوع می‌تواند منجر به رای‌های ناعادلانه‌ای شود، بنابراین این امکان وجود دارد که پرونده موردنظر بازبینی مجدداً توسط یک هیئت سه‌نفره انجام شود. به طور مکرر، ماده ۲۵۱ این امکان را به مودی می‌دهد.
مهلت اعتراض به تصمیمات هیئت ماده ۲۵۱ مکرر به زمان معینی محدود نمی‌شود.
ماده 251 مکرر ق.م.م چیست؟
ماده ۲۵۱ مکرر به تصمیم‌گیری درباره مالیات‌های قطعی و مالیات‌های غیرمستقیم اختصاص دارد. در صورتی که ادعاهای غیرعادلانه مبنی بر نارضایتی از این مالیات مطرح شود، امکان شکایت و تقاضای بازنگری با مدارک و دلایل کافی توسط مودی وجود دارد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی مجاز است تا پرونده مرتبط با این امور را به یک هیئت سه‌نفره برای بررسی و تصمیم‌گیری ارجاع دهد، که اعضای آن توسط وی انتخاب می‌شوند.
رأی هیئت با اکثریت آراء به عنوان تصمیم قطعی اعمال می‌شود و اجرای آن الزامی است. این ماده به مفاد آن در دوره زمانی از سال ۱۳۶۸ تا تاریخ تصویب این اصلاحیه نیز اعمال خواهد شد.
ارجاع پرونده به هیات 251 مکرر
موارد ارجاع پرونده به هیات ماده 251 مکرر شامل موارد زیر می شود:
مالیات قطعی رسماً تصویب گردیده است و در مراجع مختلف قابل طرح نمی‌باشد، به طور مکرر ماده ۲۵۱ این مسئله را تأیید می‌کند. در صورتی که مالیات مورد اعتراض باشد، امکان شکایت وجود دارد و به شرطی که مدارک و ادله کافی نسبت به ناعادلانه بودن آن ارائه گردد.
برای تحقق این امکان، نیاز است که وزیر امور اقتصاد و دارایی با درخواست و شکایت مودی موافقت کند و اقدامات لازم را انجام دهد.
آرای هیات موضوع ماده ۲۵۱ مکرر
ماده 251 مکرر، در صورتی که وزیر امور اقتصاد و دارایی موافقت کند، اجازه تشکیل یک هیئت سه‌نفره برای بررسی امر را فراهم می‌آورد. تصمیم‌گیری این هیئت درباره تصویب یا رد شکایت، یا حتی تعدیل مالیات می‌تواند تأثیرگذار باشد.
در صورتی که وزیر امور اقتصاد و دارایی مخالفت کند، امکان مطرح کردن این امر به هیچ وجه وجود ندارد. تأکید مکرر این ماده بر موافقت وزیر به عنوان یک شرط اساسی در این موضوع به تصمیم‌گیری اهمیت ویژه‌ای می‌بخشد.
صلاحیت هیأت موضوع ماده 251 مکرر
در اینجا، در بخش اصلی ماده 251 مکرر، به صلاحیت هیأت رسیدگی به ادعاهای شاکی در خصوص ناعادلانه بودن مالیات‌های قطعی که در قوانین مرتبط با مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم تعیین گردیده است، پرداخته می‌شود. این هیأت وظیفه دارد تا به بررسی ادعاها پرداخته و در صورتی که این ادعاها در مراجع دیگر تأیید نشده باشند و به شرطی که ادعاها با مدارک و دلائل کافی ارائه شده باشند، مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار گیرند.
هیأت مذکور که از تشکیل‌دهندگان سه نفره تشکیل شده است، توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب می‌شوند. این نکته نیز تأکید می‌کند که قانون به طور ویژه شرایط و معیارهای مربوط به انتخاب اعضای این هیأت را مشخص نموده است.
ترتیب رسیدگی
برای تحقق رسیدگی به شکایت مودی در این هیأت، لازم است که مودی اقدام به تنظیم شکایت کند و به آن مدارک و ادله خود را پیوست نماید. اهمیت دارد که این مدارک و ادله به اندازه کافی و قانع‌کننده باشند. پس از ثبت شکایت توسط مودی، وزیر امور اقتصاد و دارایی در خصوص ارجاع یا عدم ارجاع شکایت به هیأت، نظر خود را اعلام می‌کند.
در صورتی که وزیر موافقت کند، پرونده به منظور بررسی توسط هیأت سه‌نفره ارسال می‌شود. این هیأت با تأکید بر ماده 251 مکرر، نظر خود را اعلام کرده و رأی قطعی و لازم‌الاجرا را ابتدا صادر می‌کند.
اعتراض به نظر هیات ماده ۲۵۱ مکرر
می‌تواند برخی از پرونده‌ها به هیأت ۲۵۱ مکرر ارجاع داده شوند. این هیأت معمولاً از سه نفر اصلی تشکیل شده که توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب می‌شوند.
پرونده‌هایی که به این هیأت ارجاع داده می‌شوند، باید به گونه‌ای باشند که امکان بررسی دادخواست‌های ناعادلانه‌ای که در مراجع دیگر صادر شده‌اند، وجود نداشته باشد. همچنین، مدارک و اسناد ارائه شده باید به حدی کافی باشند که امکان تجدیدنظر درباره آنها وجود داشته باشد. ( ماده 251 مکرر )
هنگامی که پرونده‌ها توسط هیأت ۲۵۱ مکرر بررسی می‌شوند، این هیأت باید به‌طور کامل به تحلیل و بررسی پرونده‌ها پرداخته و تمام جوانب دادخواست را بررسی کند. سپس حکم مناسب را صادر می‌کند.
در صورتی که طرفین دعوا نسبت به حکم صادره اعتراض داشته باشند، امکان دارد از طریق دیوان عدالت اداری اعتراض کنند و شکایت خود را ثبت کنند. اگر در رای هیأت مذکور و وزارت امور اقتصادی و دارایی نقضی اتفاق افتاده باشد که قانون نادیده گرفته شده است، دیوان عدالت اداری می‌تواند این رای را ابطال کند. ( ماده 251 مکرر )
سوالات متداول
ماده 251 مکرر قانون مالیات های مستقیم چیست؟
طبق تصویب قانون مالیات‌های مستقیم به تاریخ ۲۶ تیرماه ۱۳۷۰، ماده ۲۵۱ مکرر به شرح زیر است:
در مورد مالیات‌های قطعی مشمول این قانون و مالیات‌های غیرمستقیمی که در مراجع دیگر قابل طرح نباشند و ادعای ناعادلانه درباره آنها مطرح شود، مؤدی می‌تواند با تقدیم مدارک و دلائل کافی، شکایت خود را ارائه کند و تقاضای بازنگری کند. وزیر امور اقتصادی و دارایی اختیار دارد تا پرونده را به یک هیأت تشکیل‌شده از سه نفر به انتخاب خود جهت بررسی و تصمیم‌گیری ارجاع دهد. تصمیم هیأت به تأیید اکثریت آراء قطعی و اجرایی است. این ماده برای دوره زمانی از سال ۱۳۶۸ تا تاریخ تصویب اصلاحیه فعال خواهد بود.
تبصره: در مورد مالیات‌های قطعی که مبلغ آنها بیش از پانصد هزار ریال باشد و شکایت مؤدی مردود تشخیص داده شود، علاوه بر مالیات تعیین‌شده و جرائم مرتبط، مجاز به اخذ جریمه‌ای تا بیست و پنج درصد از مبلغ مالیات مربوطه خواهد بود. این تصمیم به تشخیص هیأت مذکور اجرا می‌شود. ( ماده 251 مکرر )
251 مکرر چیست؟
بنا به ماده 251 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، فراهمی امکان دادخواهی از مالیات ناعادلانه به وزیر امور اقتصادی و دارایی به عنوان مقام مافوق سازمان امور مالیاتی ارائه شده است. این اقدام به جریان انداختن پرونده مالیاتی را در یک آیین دادرسی استثنایی و فوق‌العاده امکان‌پذیر می‌سازد. اما باید توجه داشت که این ماده قانونی در بیانی مختصر و با کمتر از صد کلمه نوشته شده و تدوین آیین‌نامه‌ای اجرایی توسط قوه مجریه اجباری نشده است.
شرکت حسابداری در تهران با تخصص خود در زمینه حسابداری و مالیاتی، می‌تواند به کسب‌وکارها در امور مربوط به اظهارنامه مالیاتی و دفاع مالیاتی کمک کند. در این مسیر، اهمیت تحلیل ماهیت حقوقی ساز وکار ماده 251 مکرر به وضوح آشکار می‌شود. این شرکت با ارائه خدمات حسابداری حرفه‌ای، به موارد مختلفی از جمله تدوین اظهارنامه‌های مالیاتی مؤدیان و مشاوره در زمینه مسائل مالیاتی می‌پردازد.
کلام آخر
مالیات به عنوان یک هزینه اجتماعی، از راه‌های مختلف بر شهروندان تحمیل می‌شود. احتمالاً در محاسبه مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم، مودی ممکن است با خطاهایی روبه‌رو شود. به‌همین جهت، ماده 251 مکرر در قانون مالیات مستقیم به مودی اجازه می‌دهد تا درخواست اعتراض خود را به وسیله وزیر امور اقتصادی و دارایی به هیأتی که به این موضوع اختصاص دارد، ارائه دهد. هیأت مرتبط با این ماده به اعتراض پاسخ می‌دهد و تصمیم قطعی را اعلام می‌نماید.
استفاده از وکیلان در پرونده‌های مالیاتی توصیه می‌شود. وکلای به‌دنبال دانش، تخصص و تجربه کافی در این زمینه بوده و با رویه‌ها و مسائل مرتبط آشنایی دارند. گروه وکلای داداپ با داشتن وکلای مختصص در زمینه مالیات، به ارائه خدمات متنوع به کاربران عزیز می‌پردازد.
