مرخصی استعلاجی چیست؟
در طول زندگی، افراد ممکن است با بیماری‌ها و مشکلات جسمی مختلفی مواجه شوند که نیاز به استراحت و دوران نقاهت دارند. در این مواقع، قانونی وجود دارد که از اخراج کارگران جلوگیری می‌کند و آن قانون مرخصی استعلاجی است.
در این دوره، حقوق کارگران باید به‌طور کامل پرداخت شود و این زمان از مرخصی استحقاقی آن‌ها کسر نمی‌شود. همچنین، فردی که از این مرخصی استفاده می‌کند، می‌تواند پس از بهبودی به محل کار خود بازگردد.
در کشور ما، مرخصی استعلاجی شامل تمامی کارمندان شرکت‌های دولتی و غیردولتی و همچنین افرادی است که تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار دارند. براساس قانون، کسانی که نمی‌توانند در سازمان‌ها حاضر شوند، می‌توانند از این مرخصی بهره‌مند شوند، به شرط اینکه دو شرایط زیر را داشته باشند:
اولاً، دریافت‌کننده این مرخصی باید تحت درمان باشد. یعنی بر اساس نظر پزشک و با ارائه گواهی پزشکی، نیاز به استراحت یا بستری شدن داشته باشد. ثانیاً، فرد باید در زمان بیماری یا حادثه، در حال کار باشد یا در دوره مرخصی استحقاقی به سر ببرد.
مرخصی استعلاجی یکی از حقوق مهم کارگران است که باید به آن توجه شود تا فرد بتواند بدون نگرانی از شغل خود به بهبود خود بپردازد و پس از بهبودی، دوباره به کار بازگردد.
روش دریافت مرخصی استعلاجی
برای دریافت مرخصی استعلاجی ، نخستین گام مراجعه به سازمان تأمین اجتماعی و ارائه گواهی پزشک به همراه اصل دفترچه درمانی به مسئولان است. پس از این مرحله، کارشناسان تأمین اجتماعی مدارک ارائه‌شده را مورد بررسی قرار می‌دهند.
قبل از اینکه مدارک پزشکی خود را به سازمان تأمین اجتماعی تحویل دهید، به نکات زیر توجه کنید:
در صورتی که مدت این مرخصی در هر نوبت کمتر از 7 روز باشد یا مجموع مرخصی‌های استعلاجی فرد در طول یک سال حداکثر 15 روز باشد، ارائه گواهی پزشک معالج کفایت می‌کند و نیازی به مدارک اضافی نیست.
اگر مدت مرخصی استعلاجی در یک سال بین 15 تا 60 روز باشد، علاوه بر مدارک قبلی، تأیید پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی نیز ضروری است.
برای مواردی که طول این مرخصی در یک سال از 60 روز بیشتر شود، تأیید شورای پزشکی تأمین اجتماعی الزامی خواهد بود. با رعایت این مراحل و شرایط، می‌توانید به راحتی از این مرخصی بهره‌مند شوید و به بهبود خود بپردازید.
میزان حقوق مرخصی استعلاجی
مبلغی که در دوران مرخصی استعلاجی به فرد پرداخت می‌شود، بسته به شرایط خاص او تعیین می‌گردد. این شرایط به شکل زیر است:
اگر خانواده فرد شامل همسر، فرزند، پدر یا مادر تحت تکلف او باشند، سازمان تأمین اجتماعی سه چهارم آخرین دستمزد روزانه را به وی پرداخت می‌کند. در شرایطی که هیچ‌یک از اعضای خانواده تحت تکفل او نباشند، میزان پرداختی دو سوم آخرین دستمزد روزانه خواهد بود. همچنین اگر فرد بدون اینکه کسی تحت تکلفش باشد و با هزینه سازمان تأمین اجتماعی بستری شود، تنها نیمی از آخرین دستمزد روزانه به او تعلق می‌گیرد.
در صورتی که فرد در بیمارستان بستری نشود، از روز چهارم به بعد، غرامت دستمزد او توسط سازمان تأمین اجتماعی پرداخت خواهد شد. مقدار این حقوق بر اساس آخرین حقوق فرد قبل از ابتلا به بیماری محاسبه می‌شود، بنابراین برای هر شخص متفاوت است.
مهم است بدانید که اگر فرد بیمار در مدت مرخصی استعلاجی کار کند و حقوق دریافت کند، حق استفاده از این مرخصی را نخواهد داشت. به عبارتی، این دوره باید به استراحت و روند درمان اختصاص یابد.
در سه حالت زیر، کارگران و کارمندان نمی‌توانند از حقوق این مرخصی استفاده کنند:
- اگر مرخصی برای انجام عمل زیبایی گرفته شده باشد.
- در صورتی که فرد در طول مرخصی حقوق دریافت کند.
- اگر دریافت‌کننده مرخصی دچار ناتوانی دائمی شده باشد.
این نکات اهمیت مرخصی استعلاجی و شرایط استفاده از آن را بیشتر روشن می‌کند و به افراد کمک می‌کند تا از حقوق خود به‌درستی بهره‌مند شوند.
تفاوت مرخصی استحقاقی، استعلاجی و بدون حقوق
مرخصی‌های مختلفی وجود دارند که کارگران و کارمندان می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند، از جمله مرخصی استحقاقی، مرخصی استعلاجی و مرخصی بدون حقوق. آشنایی با ویژگی‌های هر یک از این مرخصی‌ها برای همه افراد ضروری است.
مرخصی استحقاقی به منظور رسیدگی به مسائل شخصی، استراحت و تفریح درخواست می‌شود. این نوع مرخصی توسط مدیر سازمان صادر می‌شود و در این مدت، حقوق کارمند توسط شرکت پرداخت می‌شود و بیمه او نیز تحت پوشش قرار دارد.
در مقابل، مرخصی بدون حقوق شباهت‌هایی به مرخصی استحقاقی دارد، اما تفاوت اصلی در این است که در این دوران، نه حقوق پرداخت می‌شود و نه بیمه فرد توسط سازمان رد می‌شود.
این مرخصی به منظور بهبود و درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود و پزشک مسئول صدور این مرخصی است. در این حالت نیز، بیمه و حقوق پرداختی شرایط خاص خود را دارند که در بخش‌های قبلی توضیح داده شده است.
پیشنهاد مطالعه : مالیات حقوق
نکته مهم این است که مرخصی استعلاجی بر تعداد روزهای مرخصی استحقاقی تأثیری ندارد و این دو نوع مرخصی کاملاً مستقل از یکدیگر هستند. معمولاً مرخصی بدون حقوق زمانی درخواست می‌شود که مرخصی استحقاقی فرد به پایان رسیده باشد، و این موضوع اهمیت برنامه‌ریزی دقیق برای استفاده از مرخصی‌ها را نشان می‌دهد.
