جرایم مالیاتی

جرایم مالیاتی ابزارهایی هستند که دولت برای تشویق افراد به پرداخت به موقع مالیات به کار می‌برد و به عنوان یک فشار قانونی عمل می‌کند. این جرایم به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند و هدف اصلی آن‌ها این است که مودیان را از طریق ترس از جریمه، به پرداخت مالیات به موقع ترغیب کنند.

تمام افراد مشمول مالیات باید از طریق سامانه الکترونیکی امور مالیاتی به آدرس tax.gov.ir و سایر درگاه‌های مشخص شده برای مسائل مالیاتی، نسبت به ثبت و ارسال اظهارنامه مالیاتی خود اقدام کنند. همچنین، آن‌ها موظفند که در موعدهای مقرر، دفاتر، ترازنامه و صورت حساب‌های مالی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.

عدم انجام به موقع این وظایف، از جمله عدم پرداخت مالیات در زمان مقرر، عدم ثبت و ارسال اظهارنامه مالیاتی و عدم ارائه مستندات مالی نظیر دفاتر و صورت حساب‌ها، موجب تعلق انواع مختلف جرایم مالیاتی به مودی خواهد شد.

میزان جرایم مالیاتی

در ادامه به بررسی میزان انواع جرایم مالیاتی و نحوه تعیین آن‌ها خواهیم پرداخت:

جرایم مربوط به مالیات عملکرد، طبق ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم، شامل 2.5 درصد مالیات به ازای هر ماه تاخیر در پرداخت و تسلیم اظهارنامه مالیات عملکرد می‌شود.

همچنین، اگر درآمد کتمان شود یا عوارض نادرست ذکر گردد، جریمه مالیاتی دو برابر مالیات متعلقه خواهد بود. در صورت تاخیر در پرداخت مالیات و عوارض، میزان جریمه 2 درصد به ازای هر ماه است.

جرایم مالیاتی مربوط به مالیات‌های تکلیفی طبق ماده 199 قانون مالیات‌های مستقیم، 10 درصد مالیات پرداخت نشده برای عدم پرداخت در موعد مقرر و 2.5 درصد به ازای هر ماه تاخیر تعیین شده است.

برای لیست حقوق و دستمزد، طبق ماده 197 قانون مالیات‌های مستقیم، جریمه مالیاتی به میزان 2 درصد از حقوق پرداختی برای حقوق‌ها و 1 درصد از کل قرارداد پیمانکاری در قراردادهای پیمانکاری خواهد بود.

مدیران تصفیه که طبق ماده 196 قانون مالیات‌های مستقیم جریمه می‌شوند، باید 20 درصد مالیات متعلقه به شخص حقوقی را پرداخت کنند.

جرایم مالیاتی مربوط به عدم استفاده از سامانه صندوق مکانیزه فروش، طبق ماده 196 قانون مالیات‌های مستقیم، معادل 2 درصد مبلغ فروش خواهد بود.

مدیران شرکت‌ها، بر اساس ماده 195 قانون مالیات‌های مستقیم، در زمان انحلال، جریمه مالیاتی به میزان 2 درصد و 1 درصد از سرمایه پرداخت شده خواهند داشت.

در مورد ثبت درآمد غیر واقعی، مطابق با ماده 195 قانون مالیات‌های مستقیم، محرومیت از تسهیلات مالیاتی و بخشودگی‌ها به مدت سه سال و جریمه مالیاتی نیز به موجب قانون خواهد بود.

عدم ارسال و ثبت نام اظهارنامه مالیاتی، طبق ماده 192 قانون مالیات‌های مستقیم، جرایم مالیاتی به میزان 30 درصد برای اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل و 10 درصد برای سایر مودیان را در پی خواهد داشت.

انواع جرایم مالیاتی

با توجه به اهمیت پرداخت مالیات و رعایت قوانین مالیاتی، مشمولین حقیقی و حقوقی بر اساس گروه‌بندی مشاغل خود، باید مراحل خوداظهاری مالیاتی را طی کنند.

در صورت عدم رعایت این مراحل یا عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر، انواع مختلفی از جرایم مالیاتی بر اساس قوانین موجود برای مودیان در نظر گرفته می‌شود. این جریمه مالیاتی در قوانین مختلف پیش‌بینی شده و در موارد متعددی اعمال می‌شود.

یکی از مهم‌ترین این جرایم، جریمه مالیات عملکرد است که در ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم ذکر شده است. این جریمه زمانی اعمال می‌شود که مودیان، مالیات خود را به موقع پرداخت نکنند یا اظهارنامه مالیاتی خود را پس از موعد مقرر به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند.

جریمه مالیات بر ارزش افزوده نیز از انواع دیگر جرایم مالیاتی است که در صورت تاخیر در پرداخت یا عدم ثبت نام در سامانه مالیاتی مربوطه یا کتمان درآمد، مشمولان آن را پرداخت می‌کنند. این نوع از جریمه مالیاتی به خصوص برای افرادی که مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند، بسیار مهم است.

از دیگر جریمه مالیاتی مهم می‌توان به جریمه عدم ارائه لیست حقوق و دستمزد اشاره کرد. بر اساس ماده ۱۹۷ قانون مالیات‌های مستقیم، هرگونه تخلف از ارسال لیست حقوق و اطلاعات مرتبط به سازمان امور مالیاتی، جریمه‌ای برای مودی در پی خواهد داشت.

همچنین جرایم مالیاتی مدیران تصفیه در ماده ۱۹۶ قانون مالیات‌های مستقیم پیش‌بینی شده است. اگر مدیر تصفیه، پیش از پرداخت یا تضمین مالیات، دارایی‌های شرکت را تقسیم کند، مشمول این جریمه می‌شود.

یکی دیگر از جریمه مالیاتی که باید به آن توجه شود، جریمه عدم استفاده از صندوق مکانیزه فروش است. طبق قوانین، اصناف موظف به استفاده از این صندوق‌ها هستند و در صورت عدم رعایت، مشمول جریمه خواهند شد.

همچنین مدیران شرکت‌ها نیز در صورت عدم ارائه اظهارنامه در موعد مقرر یا ارائه اظهارنامه غیرواقعی، مشمول جریمه مالیاتی خواهند شد. این مورد در ماده ۱۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم آمده است.

از جمله دیگر جرایم مالیاتی ، جریمه ثبت درآمد غیر واقعی است که در ماده ۱۹۴ قانون مالیات‌های مستقیم ذکر شده است. این جریمه زمانی اعمال می‌شود که اختلاف بین درآمد واقعی و اظهار شده بیش از ۱۵ درصد باشد.

عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی نیز باعث اعمال جریمه مالیاتی خواهد شد. این موضوع در ماده ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم پیش‌بینی شده و در صورت عدم ارسال اظهارنامه توسط مودی، جریمه‌های مالیاتی مربوطه اعمال خواهد شد.