ماده 238 قانون مالیات مستقیم

در موضاعاتی که برگ تشخیص مالیات صادر شده به پرداخت کننده فرستاده می شود، اما اگر پرداخت کننده نسبت به آن شکایتی داشته باشد ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ ممکن است خود یا به وسیله وکیل تام‌الختیار خود به موسسه مالیاتی مراجعه کند و با ارائه موضوع خود و اسناد و مدارک کتباً تقاضای رسیدگی کند. زمانی که مؤدی شکایتی را طرح میکند مسئول مالیاتی مربوطه ملزم به ثبت درخواست او می باشد و ظرف مدت محدودی که دارد که نباید بیشتر از 30 روز طول بکشد به طرح شکایت رسیدگی و اگر که دلایل و اسناد و مدارک ارائه شده را برای رد اسناد ثبت شده تشخیص قابلی دانست، آنرا رد کند و درجات ثبت اسناد را گذارنده و انها را امضاء کندو اگر که دلیل های اسناد و مدارک ارائه شده را سودمند در متعادل سازی درآمد تشخیص دهد و باید دیدگاه او مورد پذیرش پرداخت کننده قرار گیرد، مراحلی که ظهر برگ نویسی برای تشخیص متقابل و به امضاء شاخص کل و پرداخت کننده خواهد رسید و هر موقع که دلایل اسناد و مدارک ارائه شده مؤدی را برای تکذیب برگ تشخیص یا متعادل سازی درآمد را سودمند تشخیص ندهد باید مراتب تشخیص ظهر برگ را پایدار و همینطور پرونده امر را برای بازبینی به شورای حل اختلاف فرستاده شود.

تعریف مالیات های مستقیم ماده 238

برحسب قانون مالیات های مستقیم ماده 238، هر زمان که برگه‌ی تعیین میزان مالیات صادر شود به پرداخت کننده مالیات داده می شود، اگر مؤدی نسبت به میزان مالیاتی کخه برای او در نظر گرفته شده شکایتی داشته باشد در طی سی روز از تاریخ ابلاغ خود او یا وکیل تام الاختیار او میتواند با ارائه اسناد و مدارک مجددا شکایتی را طرح کند.

طرح شکایت نسبت به تشخیص میزان مالیات

اگر که مسئول مالیاتی شکایت مؤدی را تایید کرد مؤدی موظف است که نامه ای را به موسسه‌ی امور مالیاتی بنویسد و به همراه آن باید اسناد و مدارکی را به آن نامه اضافه کند. نامه باید به دوبخش تقسیم شود، بخشی از آن به اطلاعات شخص حقیقی یا حقوقی برمیگردد و بخشی دیگر باید نامه ای درباره ی طرح شکایت مسئله یا مشکل پیش آمده را توضیح دهد. پرداخت کننده ملزم به این است که در مراتب نامه ادب و احترام را رعایت کرده و با نامه‌ای تماماً رسمی و اداری و با رعایت رده بندی شکایت خود را مطرح کند.

مراتب شکایت به برگ تشخیص مالیاتی 

وقتی که شکایت مؤدی مورد پذیرش قرار گرفت وارد مرحله های جدیدی میشود؛ باید به این مسئله هم توجه داشته باشید که اگر مؤدی در هر مرحله ای از شکایت که آن مورد پذیرش قرار نگیرد و حکم آخر متعادل سازی نشود و به مرحله جدید تری برود، مؤدی ملزم به پرداخت 1 درصد از جریمه باید باشد.

مرحله اول اعتراض به ماده ۲۳۸ قانون مالیات مستقیم

همان طور که بیان شد وقتی که برگه میزان مالیات به مؤدی گفته می شود مؤدی میتواند نسبت به میزان مبلغ مالیات معترض باشد، و طبق ماده 238 قانون مالیات مستقیم مؤدی میتواند ظرف مدت 30 روز خود مؤدی یا وکیل تام‌‌الاختیارش، به سازمان اداره امور مالیاتی مراجعه کرده و شکایت مجدد خود را مطرح کند.

مسئول مالیات ملزم است که اعتراض مؤدی را در دفتر مربوطه ثبت که نباید بیشتر از 30 روز بشود به مسئله شکایت رسیدگی بکند.در این مرحله از شکایت دو مرحله پیش روی مسئول مربوطه قرار میگیرد.

اگر مسئول مالیاتی تشخیص داد که اسناد و مدارک ارائه شده برای رد کردن آن ها کافی است که: حالت اول که پیش میاید این است که ظهر برگ تشخیص را با اسناد و مدارک ارائه شده را امضاء میکند و آن را به گوش مؤدی نیز می رساند. در این صورت مؤدی پذیرفته و تسویه حساب میکند و نتیجه نهایتاً در مدت قانونی صادر می شود.

و اما اگر توافق بر سر مالیات صورت نگرفت اعتراض به مرحله جدید تری میرود. به این ترتیب که مسئول اسناد: حالت دوم اسناد و مدارکی که توسط مؤدی ارائه شده را مورد پذیرش قرار میدهد و در این صورت و مراحل ظهر برگ تشخیص را نوشته و پرونده را به سازمان رسیدگی به حل اختلافات میفرستد.

دومین مرحله اعتراض به حل اختلاف مالیاتی

در این مرحله از شکایت مؤدی برگ تشخیص مالیات را نپذیرفته و اعتراض را به شورای حل اختلافات میفرستد.که شورای حل اختلافات شامل 3 عضو میباشد، ممیز مالیاتی، نماینده صنف یا اصناف، اتاق بازرگانی یا سازمان حسابرسی یا قاضی داد گستری اعضای این شورا می باشند.و همینطوری پرداخت کننده مالیات ملزم به این است که نامه شکایت خود را طی 30 روز ارائه دهد. زمانی که جلسه با هیات مدیره، پرداخت کننده ملزم است که تماما اسناد و مدارک ارائه شده را همراه خود داشته باشد.

مراحل مختلف حکم هیأت حل اختلاف ( ماده 238 قانون مالیات مستقیم )

در این مرحله از شکایت رای هیأت اختلافات دارای چند بعد می باشد:

شورای حل اختلافات مالیات را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد و طبق اسناد و مدارک ارائه شده توسط مؤدی میزان مالیات را متعادل سازی میکند: تعدیل

شورای حل اختلافات پس از بررسی اسناد و مدارک ارائه شده طبق قانون، اعتراض مؤدی را نپذیرفته و اسناد مدارحک ارائه شده را رد میکند: رفع تعرض

 و اما این مرحله به دو صورت امکان پذیر می باشد: اجرای قرار جهت رسیدگی

شورای حل اختلافات به موضوع مسئله رسیدگی کرده و آن را به تیم کارشناس میسپرد و تشخیص میزان مالیات را به آن ها واگذار میکند و آن ها ملزم به این هستند که میزان مالیات را به شورای حل اختلاف ارائه دهند: صورت اول
و اما پرونده شکایت برای بررسی های لازم به سازمان مالیات برگردانده می شود و ضمن بازبینی مجدد برگ تشخیص به به شورای حل اختلافات برمیگردانند: صورت دوم

اگر مسئول اصناف و ممیز کمیسون در شورای حل اختلافات نباشد باید طی دعوت نامه از او بخواهند که به انجا برود: دعوت مجدد

اما اگر داد خواست پرداخت کننده و اسناد مثبته ابلاغ شده از سمت شورا پذیرفته نشد و شکایت مؤدی مورد پذیرش قرار نگرفت و برگ تشخیص ارائه شده مورد تایید قرار گرفت: رد شکایت

سومین مرحله اعتراض به هیأت حل اختلاف مالیاتی:

طبق بند ماده 239 قانون مالیات مستقیم، وقتی برگه میزان مالیات به مؤدی ارائه شده و مؤدی به دلیل باز خواست به حکم ارائه شده به آن عمل نکرد، پرونده مجددا باید برای رسیدگی به شورای حل اختلاف مالیاتی ارائه شود.

در این مرتبه از شکایت مؤدی می تواند تا 20 روز از ابلاغ به حکم شورا اعتراض کند و ازنو به شورای تجدید نظر مراجعه کند. مراحل رسیدگی شورای تجدید نظر همانند هیأت ابتدایی است. بررسی شکایت در این مرحله به صورت حضوری بوده و شخص پرداخت کننده و وکیل تام الاختیارش حتما برای رسیدگی به اعتراض باید در جلسه حضور داشنه باشند. در این مرتبه از شکایت با حضور قاضی دادگستری، نماینده امور مالیاتی و نماینده صنف ها یا مجامه حرفه ای صورت میگیرد.

با توجه به ماده 247 قانون مالیات های مستقیم، حکم شورای حل اختلاف ابتدایی غیر حتمی می باشد و مؤدی تا 20 روز زمان دارد به حکم صادره اعتراض خود را ثبت کند.

چنانچه مؤدی مالیاتی خواستار رسیدگی مجدد باشد باید مستندات خود را به ممیز مالیاتی همراه با اسناد ارائه دهد. هیأت می تواند در راس و بدون ارجاع برای رسیدگی مجدد مالیاتی ادله و اسناد را بررسی کند.

همانطور که گفته شد اگر مؤدی خواستار رسیدگی مجدد به پرونده باشد باید شکایت خود را به نماینده ممیز مالیاتی همراه با اسناد مدارک ارائه دهد.شورا میتواند بدون ارجاع دوباره ادله و اسناد را مورد بررسی قرار دهد.

چهارمین مرحله، حل اختلاف مالیاتی

طبق ماده 247 اگر که مؤدی حکم صادره را پس ابلاغ نپذیرفت، طی عرض 20 روز زمان دارد که به صورت نوشتاری(کتبی) طی عرض مراحلی اعتراض خود را به شورای عالی اعلام کند.

هیأت عالی از 25 کابینه تشکیل شده است که به فرمان وزیر اقتصاد و با پیشنهاد رئیس کل امور مالیاتی کشور عزل و نصب می شوند.

این شورا با اسرار بر ادله و اسناد و بدون دخالت به ماهیت امر، شکایت را بررسی کرده و حکم صادره شورای حل اختلافات را قبول یا رد می کند.
باید به این هم توجه داشت که در هریک از این مراحل مؤدی ملزم به این است که  معادل 1 درصد از تفاوت مالیات ابرازی را به عنوان هزینه رسیدگی پرداخت کند.

مرحله پنجم دستور هیأت در ماده ۲۵۱

یکی از راه هایی که برای رسیدگی به شکایات مالیاتی که مفید می باشد رسیدگی به موضوع ماده 251 قانون مالیات های مستقیم می باشد. مؤدی میتواند در این مرحله نسبت به نامتعادل بودن مالیات با دلایل و اسناد و مدارک کافی به یک منبع قانونی مراجعه کند. حکم این شورا که دارای 3 عضو می باشند که به انتخاب وزیر اقتصاد می باشند، مهم می باشد.

مرحله آخر دیوان عدالت اداری

طبق بند جدید که مجمع تشخیص مصلحت آن را در 25 خرداد 1392 نهادند، حکم شورا قابل شکایت مجدد به دیوان عدالت اداری کشور است. دیوان عدالت اداری، مهم ترین مرجع قضایی میباشد که ناظر عملکرد دستگاه های دولتی می باشد که مسئولیت رسیدگی به شکایت علیه دستگاه های اجرایی، شورا ها و کمیسیون ها را دارا می باشد.

پس از اینکه دیوان عدالت اداری یا مالیاتی مقرر شده تایید میشوند یا دستور رفع اعتراض داده میشود که در این صورت چه حکم مورد پذیرش قرار گیرد چه رد شود حکم عدالت دیوان اداری حتمی می باشد.

در نتیجه باید بگوییم که مراحل اعتراضات مالیاتی روند پیچیده و پر پیچ و خمی دارد که مسئولان مربوطه را با چتالش های فراوانی مواجه میکند. برای جلوگیری از هرگونه مشکل و رفع آن یا طرح شکایت بهتر است قبل از هر کاری از مشاوران و متخصصان مربوطه یاری بگیریم.