مرخصی بدون حقوق : در نظام حقوقی کار ایران، انواع مختلفی از مرخصیها برای کارگران در نظر گرفته شده که هر یک ویژگیهای خاص خود را دارند. بهطور کلی، میتوان این مرخصیها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد: مرخصیهای استحقاقی و استعلاجی.
مرخصی استحقاقی یکی از مهمترین نوع مرخصیها است که بهطور ماهیانه برای هر سال خدمت، به کارگران تعلق میگیرد. این مرخصی میتواند بهطور کامل یا در چند مرحله استفاده شود.
مرخصی استعلاجی برای مواقعی که کارگر دچار بیماری یا شرایط خاص پزشکی میشود، در نظر گرفته شده است. این نوع مرخصی نیازمند ارائه مدارک پزشکی معتبر است و مدت آن بر اساس شرایط خاص تعیین میشود.
با وجود این دو نوع مرخصی، در قانون کار ایران، یک نوع دیگر از مرخصی تحت عنوان مرخصی بدون حقوق نیز معرفی شده است. این نوع مرخصی به دلایل کاملاً شخصی میتواند توسط کارگران درخواست شود.
ویژگی بارز این نوع مرخصی این است که در طول دوره آن، کارگر هیچگونه حقوق و مزایای مالی دریافت نخواهد کرد و به عبارت دیگر، قرارداد کاری او به حالت تعلیق درمیآید.
بهطور کلی، استفاده از مرخصی بدون حقوق به کارگران این امکان را میدهد که در صورت نیاز به وقفهای طولانیتر از مرخصیهای استحقاقی و استعلاجی، بتوانند از آن بهرهبرداری کنند، هرچند که در این مدت هیچگونه پرداخت مالی از سوی کارفرما به آنها صورت نمیگیرد.
پیشنهاد مطالعه : مالیات حقوق
شرایط اخذ مرخصی بدون حقوق
برای استفاده از مرخصی بدون حقوق، شرایط خاصی باید رعایت شود. در واقع، اگر شما به دنبال گرفتن مرخصی هستید، باید به نکات زیر توجه کنید:
اولاً، شما باید تمام مرخصی استحقاقی خود را استفاده کرده باشید و همچنین یک ماه مرخصی را در طول سال به پایان رسانده باشید. ثانیاً، نیاز واقعی خود به مرخصی را باید به مسئولین ارشد یا کارفرما اثبات کنید. ثالثاً، باید موافقت کارفرما یا مسئولین ارشد را برای استفاده از مرخصی بدون حقوق کسب کنید.
لازم به یادآوری است که بدون دریافت رضایت از کارفرما، نمیتوان از حضور در محل کار خودداری کرد و هرگونه غیبت بدون موافقت میتواند بهعنوان ترک کار محسوب شود.
بنابراین حتی برای مرخصی نیز باید کارفرما دلیل شما را تأیید کند و رضایت خود را اعلام نماید؛ در غیر این صورت، امکان استفاده از این نوع مرخصی وجود نخواهد داشت.
مرخصی تنها برای نیروهای کار رسمی قابل استفاده است و نیروهای کار آزمایشی نمیتوانند از این امکان بهرهمند شوند. با این حال، شرایطی که میتواند منجر به استفاده از مرخصی بدون حقوق شود شامل موارد زیر است:
- در صورتی که میزان مرخصی استحقاقی کارمند به پایان رسیده و شرایط خاصی برای او پیش آمده باشد که نیاز به مرخصی را ضروری کند.
- اگر چهار ماه مرخصی استعلاجی به پایان رسیده باشد و با وجود عدم تأیید بیماری بهعنوان بیماری صعبالعلاج، فرد به دلیل همان بیماری یا بیماری دیگری نتواند به کار ادامه دهد.
- در مواقعی که نیروی کار بهمنظور همراهی با همسر خود به محل خارج از خدمت نیاز به ترک کار داشته باشد.
- اگر نیروی کار با ارائه مدارک لازم قصد ادامه تحصیل داشته باشد.
این نکات به شما کمک میکند تا شرایط لازم برای درخواست مرخصی بدون حقوق را بهتر درک کنید و مراحل لازم را به درستی دنبال نمایید.
مدت زمان مرخصی بدون حقوق
یکی از سوالات رایج درباره مرخصی بدون حقوق این است که مدت زمان آن چقدر است و چه مدت میتوان از این مرخصی استفاده کرد؟ طبق ماده ۷۲ قانون کار، مدت زمان این مرخصی، نحوه استفاده از آن، شرایط بازگشت به کار پس از پایان مرخصی و سایر مسائل مربوطه، باید از طریق توافق کتبی بین کارگر و کارفرما تعیین شود.
همچنین، ماده ۱۶ قانون کار نیز به مدت زمان استفاده از این مرخصی پرداخته است و این مدت زمان را در کنار مرخصی تحصیلی در نظر گرفته است. بر اساس این ماده، مدت زمان مرخصی بدون حقوق میتواند تا ۲ سال تعیین شود.
باید توجه داشت که برای استفاده از این مرخصی، کارفرما باید با درخواست مرخصی کارگر یا کارمند موافقت کند و صرفاً عدم پرداخت دستمزد در این دوره نمیتواند به معنی ترک شغل بدون اطلاع کارفرما باشد.
اگر فردی برای تحصیلات خود از این مرخصی استفاده کند، میتواند این مرخصی را به مدت ۲ سال دیگر نیز تمدید نماید. از سوی دیگر، زنانی که به دلیل همراهی با همسر در زمان مأموریت نیاز به استفاده از مرخصی دارند، میتوانند حداکثر به مدت ۶ سال از این نوع مرخصی بهرهبرداری کنند.
این نکات به شما کمک میکند تا مدت زمان و شرایط استفاده از مرخصی بدون حقوق را بهتر درک کنید و برنامهریزی مناسبی برای آن داشته باشید.
