دولت در سال‌های اخیر به‌دنبال تأمین بودجه خود، اقدام به تغییر روش تأمین درآمد از منابع نفتی به مالیات‌هایی از منابع جدید کرده است. این منابع شامل مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر خودروهای لوکس و سایر مالیات‌هایی از این دست می‌باشند. در این میان، مالیات سکه نیز به عنوان یکی از انواع این مالیات‌ها در نظر گرفته شده است.
خریداران سکه، به عنوان افراد مشمول، توجه داشته باشند که خرید سکه از بانک مرکزی به‌عنوان مؤدی مالیاتی شناخته می‌شود و آنها ملزم به ثبت نام و پرداخت مالیات مربوطه می‌باشند. در این مقاله، با آقای مالیات همراه شوید تا درباره مالیات بر سکه بیشتر بدانید، افراد مشمول مالیات سکه را شناسایی کنید و نحوه‌ی محاسبه‌ی آن را بیاموزید.
مالیات سکه چیست؟
تاریخ مالیات سکه به دورانهای دور بازمی‌گردد، این مالیات همواره یکی از منابع اصلی درآمدی دولت‌ها بوده است. اما مقدار و نحوه اجرای این مالیات بسته به شرایط مختلف کشورها و موارد خاص تغییر می‌کند. این نوع از جمله این تغییرات است که تاثیرات مهمی در بازار دارد.
یکی از دلایل تغییرات ، نیاز به کنترل قیمت‌ها و اجناس می‌باشد. این مالیات به عنوان یک ابزار برای تنظیم بازار کالاها و اجناس عمل می‌کند. به عبارت دیگر، ممکن است دولت تصمیم بگیرد مالیات سکه را افزایش دهد تا جلوی افزایش نامتعادل قیمت سکه را بگیرد یا به منظور کاهش تورم و ستون سنگین در بازار تنظیمات ایجاد کند.
سکه‌ها و مالیات: تاثیرات مهمی در اقتصاد
در دیگر حالت‌ها، مالیات سکه می‌تواند یک ابزار برای جلوگیری از ذخیره‌سازی بی‌رویه سکه توسط افراد باشد. در سال‌های اخیر، برخی افراد به خرید و نگهداری سکه به عنوان یک سرمایه‌گذاری روی آوردند، این اقدامات باعث افزایش ناپایدار قیمت سکه در بازار شد. به عبارت دیگر، دولت‌ها تصمیم به اعمال مالیات برای کنترل خرید و نگهداری سکه‌ها گرفتند.
بنابراین، مالیات سکه به عنوان یک ابزار مهم برای تنظیم بازار سکه‌ها و کنترل قیمت‌ها تاثیرات عمیقی در اقتصاد دارد. تعیین نرخ مالیات و نحوه اجرای آن به دقت باید توسط دولت‌ها انجام شود تا تاثیرات معکوسی در بازار ایجاد نشود.
از تصویب تا اجرا
بر اساس ماده 1 قانون مالیات‌های مستقیم، افرادی که در ایران درآمد کسب می‌کنند مشمول پرداخت مالیات سکه هستند. همچنین، ماده 93 این قانون، مفادی را درباره سایر درآمدهای اشخاص حقیقی که در فصل‌های دیگر این قانون ذکر نشده است، شامل می‌شود، از جمله مالیات بر سکه. دانشجویان که از این نوع درآمدها بهره‌مند هستند، به عنوان مشمول مالیات بر درآمد مشاغل تلقی می‌شوند.
در سال ۱۳۹۷ به دلیل افزایش بی‌رویه قیمت سکه، دولت تصمیم به پیش‌فروش تعداد زیادی سکه با نرخ دولتی گرفت تا بتواند بازار را کنترل کند. قبل از این سال، مسئله‌ی مالیات بر سکه وجود نداشت.
در ابتدای سال ۱۳۹۸، سازمان امور مالیاتی با صدور بخشنامه‌ای افرادی که در سال ۱۳۹۷ سکه خریداری کرده بودند را موظف به پرداخت مالیات بر سکه کرد. اکنون که با مفهوم مالیات سکه آشنا هستید، اگر علاقه‌مند به یادگیری بیشتر درباره مسائل مالیاتی تخصصی هستید، می‌توانید به صفحه آموزش مالیات مراجعه کنید.
چه کسانی باید مالیات سکه را پرداخت نمایند؟
از سال 1397 به بعد، افراد حقیقی و حقوقی که سکه از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران خریداری کرده‌اند، مطابق با بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی، مشمول مالیات بر سکه می‌شوند.
مالیات بر سکه به چه کسانی متعلق می باشد؟
آیا خرید سکه از صرافی مشمول مالیات است؟ این یکی از سوالاتی است که در مورد مالیات سکه مطرح می‌شود. تا کنون، تمام بخشنامه‌های صادره از سازمان امور مالیاتی از سال ۱۳۹۷ تاکنون، تنها به دریافت کنندگان سکه از بانک مرکزی اشاره داشته‌اند و خریداران ربع سکه، نیم سکه و سکه تمام از صرافی‌ها به‌عنوان مشمول مالیات مطرح نشده‌اند.
کسانی که معاف از مالیات سکه هستند؟
اشخاص زیر مشمول معافیت از مالیات سکه هستند:
1. خریداران سکه قبل از سال ۱۳۹۷
2. خریداران سکه در سال ۱۳۹۷ تا حداکثر ۲۰ سکه دریافتی
3. خریداران سکه در سال ۱۳۹۸ تا حداکثر ۱۰ سکه دریافتی
4. خریداران سکه در سال ۱۳۹۹ تا حداکثر ۵ سکه دریافتی
به اطلاع عده‌ای از خریداران سکه می‌رساند که ادعای نگهداری و عدم فروش سکه‌های دریافتی توسط آنان مورد توجه سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است. در این زمینه، سازمان امور مالیاتی اقدام به ارسال نامه دفتر حسابرسی مالیاتی با شماره 235/39452 مورخ ۱۴۰۰/۰۷/۰۸ نموده است که افراد فوق را به عنوان مؤدیان، موظف به اعلام آخرین قطعه سکه‌های خریداری شده هر سال در اظهارنامه مالیاتی خود به موقع می‌کند.
علاوه بر این، مؤدیان مذکور به عنوان افرادی با ریسک بالا در سامانه شناسایی شده‌اند و به همین دلیل، ادارات کل امور مالیاتی موظف به بررسی کامل تراکنش‌های بانکی آنها و تغییرات ایجاد شده در دارایی‌های منقول و غیرمنقول اظهارنامه‌های آنها را مورد رسیدگی قرار می‌دهند.
قوانین مالیات سکه
در اینجا، توضیحاتی درباره قوانین مالیاتی مرتبط با مالیات سکه در سال‌های ۱۳۹۷، ۱۳۹۸، ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ آورده شده است.
مالیات بر سکه‌های پیش‌فروش شده در سال ۱۳۹۹ (مالیات سکه ۱۴۰۰)، طبق دستورالعمل شماره ۲۰۰/۱۴۰۰/۵۰۴ مورخ ۱۴۰۰/۰۲/۰۸، برای خریداران سکه در سال ۱۳۹۹، مقدار مالیات مقطوع قابل پرداخت توسط اشخاص حقیقی دریافت کننده سکه از بانک مرکزی به شرح زیر است:
– خرید سکه تا ۵ قطعه، معاف از پرداخت مالیات سکه می‌شود.
– برای خرید سکه نسبت به مازاد ۵ سکه تا ۱۵ سکه، مالیاتی معادل ۹٬۶۰۰٬۰۰۰ ریال به ازای هر سکه تعیین شده است.
– برای خرید سکه نسبت به مازاد ۱۵ سکه تا ۲۵ سکه، مالیات به میزان ۱۲٬۸۰۰٬۰۰۰ ریال به ازای هر سکه تعریف شده است.
– برای خرید سکه نسبت به مازاد ۲۵ سکه تا ۱۰۵ سکه، مالیاتی معادل ۱۶٬۰۰۰٬۰۰۰ ریال برای هر سکه مشخص شده است.
افرادی که در سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۰۵ سکه از بانک مرکزی خریداری کرده‌اند و همچنین صاحبان مشاغلی که طبق سوابق پرونده و مجوزهای مربوط به شغل خرید و فروش سکه اشتغال دارند، مشمول دستورالعمل فوق نمی‌شوند و موظف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات معوق در موعد مقرر (پایان خرداد ماه ۱۴۰۰) هستند.
مالیات سکه پیش فروش شده سال 98
با توجه به دستورالعمل شماره 200/99/512 مورخ 22 مرداد 1399، قوانین مالیاتی مرتبط با مالیات سکه در سال‌های 1397، 1398، 1399 و 1400 به شرح زیر است:
1. خرید سکه تا 10 قطعه معاف از پرداخت مالیات سکه می‌شود.
2. خرید سکه نسبت به مازاد 10 سکه تا 30 سکه مالیاتی معادل 4,000,000 ریال به ازای هر سکه تعیین شده است.
3. خرید سکه نسبت به مازاد 30 سکه تا 50 سکه مالیات به میزان 5,200,000 ریال به ازای هر سکه تعریف شده است.
4. خرید سکه نسبت به مازاد 50 سکه تا 185 سکه مالیات به میزان 6,500,000 ریال به ازای هر سکه تعریف شده است.
موارد زیر از محدوده دستورالعمل مستثنی می‌شوند:
– افرادی که در سال 1398 بیش از 185 سکه از بانک مرکزی خریداری کرده‌اند.
– صاحبان مشاغلی که طبق سوابق پرونده و مجوزهای مربوط به شغل خرید و فروش سکه اشتغال دارند.
این اشخاص موظف هستند تا اظهارنامه مالیاتی خود را در موعد مقرر (پایان مرداد ماه 1399) تسلیم نموده و مالیات معوق متعلق به آنها را پرداخت نمایند.
مالیات بر سکه پیش فروش در سال 97
به موجب دستورالعمل شماره 200/98/507 مورخ 12 خرداد 1398، مقدار مالیات مقطوع قابل پرداخت توسط خریداران حقیقی دریافت کننده سکه از بانک مرکزی در سال 1397 به شرح زیر است:
۱. خرید سکه تا 20 قطعه، معاف از پرداخت مالیات سکه می‌شود.
۲. برای خرید سکه نسبت به مازاد 20 تا 60 قطعه، مالیات مقطوع معادل 1,500,000 ریال به ازای هر سکه تعیین شده است.
۳. برای خرید سکه نسبت به مازاد 60 تا 100 قطعه، مالیات مقطوع معادل 2,000,000 ریال به ازای هر سکه تعریف شده است.
۴. برای خرید سکه نسبت به مازاد 100 تا 200 قطعه، مالیات مقطوع معادل 2,500,000 ریال به ازای هر سکه تعیین شده است.
اشخاصی که در سال 1397 بیش از 200 سکه از بانک مرکزی خریداری کرده‌اند، و همچنین صاحبان مشاغلی که طبق سوابق پرونده و مجوزهای مربوط به خرید و فروش سکه اشتغال دارند، مشمول این دستورالعمل نمی‌شوند. آنها موظف به ارائه اظهارنامه‌های مالیاتی خود و پرداخت مالیات معوق تا پایان خرداد 1398 می‌باشند.
پرداخت مالیات سکه
اشخاص مشمول مالیات سکه می‌توانند با مراجعه به سامانه my.tax.gov.ir، مالیات مقطوع خود را پرداخت کنند. همچنین افرادی که موظف به ارسال اظهارنامه مالیاتی هستند، با ثبت نام در سایت سازمان امور مالیاتی و ارسال اظهارنامه از طریق سامانه ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی به آدرس ntr.tax.gov.ir، فیش مربوطه را صادر و مبلغ مالیات را پرداخت کنند.
کلام آخر
در این مقاله، به بررسی مالیات سکه به عنوان یک نوع مالیات مستقیم پرداخته‌ایم و به بیان مشمولین مالیات سکه، روش محاسبه آن و نحوه پرداخت مالیات پرداخته‌ایم. اگر هنوز به پاسخ سوال “مالیات سکه چیست و کدام قوانین مالیاتی آن را شامل می‌شود؟” نرسیده‌اید یا دلیلی مبنی بر اینکه آیا شما مشمول مالیات سکه هستید یا خیر، دارید، می‌توانید سوالات خود را در قسمت کامنت‌ها از متخصصین مشاور مالیاتی مطرح نمایید.
