با هدف مبارزه با کمبود مسکن و وجود خانه‌های خالی، طرح مالیات خانه خالی در تیرماه ۱۳۹۹ توسط مجلس تصویب و سپس به شورای نگهبان ارسال شد. در ابتدا، این طرح تأیید نشد، اما پس از رفع نواقص توسط شورای نگهبان، مجلس اقدام به اجرای مالیات بر ملک خالی نمود.
مالیات خانه خالی، بخشی از راهکارهای دولت جهت مقابله با کمبود مسکن و خانه‌های خالی می‌باشد. سرمایه‌داران به منظور افزایش سود و قیمت‌ها، در زمان‌های خاص از فروش یا اجاره خانه‌های خود خودداری می‌کنند.
دولت با تعیین مالیات برای خانه‌های خالی، سعی در انگیزه‌بخشی به فروش یا اجاره این املاک دارد. این مالیات مبلغی بیشتر از مالیات خانه‌های اجاره‌ای است و بر اساس عواملی همچون منطقه جغرافیایی، جمعیت شهرها، مبلغ ودیعه و اجاره ماهانه محاسبه می‌شود.
طرح مالیات خانه خالی
دولت استرالیا در سال ۲۰۱۷، مالیات خانه‌های خالی را برای خانه‌های خالی کشور خود به تصویب رساند. در این سیاق، صاحبان ملک‌های خالی موظفند در صورت خالی بودن خانه بیش از شش ماه، یک درصد از ارزش ملک را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کنند.
طرح مالیات خانه خالی در ایران هنوز به سراغ نهایی رسیده نیست و در ابهام قرار دارد. این طرح، یکی از مهمترین مصوبات مجلس می‌باشد، اما هنوز فرآیند اصلاحات لازم در شورای نگهبان در حال اجرا و تأیید نشده است. چند جلسه با اعضای کمیسیون اقتصادی در شورای نگهبان برگزار شده است تا طرح مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
همچنین، در اوایل سال ۱۳۹۹، سامانه ملی املاک و اسکان راه‌اندازی شده است که فرآیند پیچیده‌ای برای جمع‌آوری اطلاعات مسکن کشور را آغاز کرده است.
مالیات بر خانه های خالی
مالیات خانه خالی در ماده ۵۴ قانون مالیات‌های مستقیم، ذکر شده است. قبل از این نیز، در همین قانون مالیات‌های مستقیم به مالیات خانه‌های خالی اشاره شده بود. اما به دلیل کمبود مقدار مالیات تعلق گرفته به خانه‌های خالی، در دی ماه سال ۱۳۹۹، اصلاح ماده ۵۴ قانون مالیات‌های مستقیم باعث تنظیم دستورالعمل جدیدی برای محاسبه مالیات بر خانه‌های خالی شد.
بر اساس قوانین مالیات بر خانه‌های لوکس در سال ۱۴۰۱، صاحبان واحدهای مسکونی و باغ‌ویلاها که ارزش آنها بیشتر از پانزده میلیارد تومان است، باید دو هزارم ارزش ملک خود را نسبت به مازاد پانزده میلیارد تومان به عنوان مالیات، به سامانه امور مالیاتی کشور پرداخت کنند.
میزان مالیات خانه خالی
مالیات خانه‌های کلنگی، مشابه مالیات خانه خالی است و در این دو موضوع، مبلغ مالیات تفاوتی ندارد (بر اساس قدمت خانه تعیین نمی‌شود). در صورت به ارث رسیدن خانه‌های خالی پس از گذشت مدت زمان مشخص، علاوه بر مالیات بر ارث، مالیات خانه‌های خالی نیز باید پرداخت شود.
برای محاسبه مالیات خانه‌های خالی، هر واحد نباید بیش از 120 روز در یک سال خالی باشد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، بر اساس قانون خانه‌های خالی محسوب شده و مشمول مالیات خواهد شد.
مالیات خانه خالی به عواملی همچون مدت زمانی که خانه خالی بوده، تعداد خانه‌های خالی و ارزش اجاره‌ای ملک وابسته است.
برای محاسبه مالیات خانه‌های خالی، نیازمند آشنایی با امور مالیاتی و مالی و حسابداری می‌باشد. به همین دلیل، بهتر است برای محاسبه مالیات خانه‌های خالی، با کارشناسان ما در موسسه مالی مانا حساب تماس بگیرید. مشاوران ما همواره آماده‌اند تا به سوالات شما عزیزان پاسخ دهند و راهنمایی لازم را ارائه کنند.
مالیات خانه خالی چقدر است؟
باشکر، در اینجا متن با کیفیت بالاتری ارائه می‌شود:
مالیات خانه خالی در شهرهایی که جمعیت آنها بیش از ۱۰۰ هزار نفر است، بر اساس ضرایب زیر محاسبه می‌گردد:
– در سال اول، معادل ۶ برابر ارزش اجاره ملک
– در سال دوم، معادل ۱۲ برابر ارزش اجاره ملک
– در سال سوم، معادل ۱۸ برابر ارزش اجاره ملک
همچنین، برای افرادی که بیش از ۵ خانه خالی دارند، ضرایب مالیات به شرح زیر است:
– در سال اول، معادل ۱۲ برابر ارزش اجاره ملک‌ها
– در سال دوم، معادل ۲۴ برابر ارزش اجاره ملک‌ها
– در سال سوم، معادل ۳۶ برابر ارزش اجاره ملک‌ها
در صورت داشتن هر گونه سوال یا ابهام در خصوص مالیات خانه خالی، می‌توانید با مشاوران ما در مرکز مالی تماس بگیرید تا راهنمایی لازم را ارائه کنند.
پس از ارسال برگ تشخیص مالیات بر خانه خالی، مالک خانه ملزم است ظرف مدت یک ماه، مالیات مربوطه را پرداخت نماید. اگر تأخیر در پرداخت مالیات به وجود آید، هر ماه ۲.۵ درصد جریمه به شخص تعلق خواهد گرفت.
چه کسانی باید مالیات خانه خالی را پرداخت کنند؟
با توجه به لایحه بودجه سال 1402، دولت مالیات خانه خالی را برای واحدهای مسکونی و باغ‌ویلاهایی که ارزش آنها بیش از 20 میلیارد تومان است، اجرا می‌کند. همچنین، خودروهایی که ارزش آنها بیش از یک میلیارد و پانصد میلیون تومان است، مشمول مالیات سالانه خودرو با نرخ یک درصد می‌شوند.
چه خانه مشمول این نوع مالیات هستند؟
بنا به ماده 169 مکرر تبصره 8، سرپرستان خانوارهای تک‌نفره و بیشتر موظف هستند ظرف مدت دو ماه پس از انتشار دستورالعمل مذکور در بند (1)، اقامتگاه اصلی خانوار خود را (یک واحد ملکی یا استیجاری یا رایگان) در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت کنند. همچنین، به علاوه از اقامتگاه اصلی، هر خانوار می‌تواند یکی از واحدهای متعلق به خود را در شهری غیر از شهر محل اقامتگاه اصلی، به عنوان اقامتگاه فرعی ثبت نماید. مالیات خانه خالی
معافیت های مالیاتی بر ملک خالی
مطابق قانون مالیات خانه خالی، در صورتی که اقامتگاه اصلی خانوار تحت تملک یکی از اعضای خانوار قرار گیرد، امکان ثبت یک واحد مسکونی دیگر را در همان شهر محل اقامتگاه اصلی به عنوان اقامتگاه فرعی وجود دارد. اقامتگاه‌های موضوع این بند از مالیات خانه خالی مستثنی می‌شوند و مشمول مالیات ماده (54 مکرر) این قانون نخواهند بود. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئول اجرای این اصلاحیه می‌باشد.
علاوه بر این، دانشجویان، طلاب، دانش‌آموزان، شاغلان و مبتلایان به بیماری‌های خاص که در شهری غیر از اقامتگاه اصلی و فرعی خانوار اقامت دارند، با ارائه اسناد مثبته مانند گواهی پرداخت حق بیمه برای شاغلان و گواهی اشتغال به تحصیل، امکان ثبت یک واحد مسکونی دیگر را دارند و از مالیات خانه خالی معاف می‌شوند که این اقدام می‌بایست به ماده (54 مکرر) این قانون تابع باشد.
– واحدهای مسکونی متعلق به صاحبان صنوف و مشاغل از جمله گردشگری و زیارتی که مجوز از دستگاه مربوطه دارند و ممنوعیتی برای فعالیت در واحدهای مسکونی ندارند.
– واحدهای مسکونی مرتبط با موسسات یا شرکت‌های فعال که مجوز از دستگاه مربوطه دارند و همچنین ممنوعیتی برای فعالیت در واحدهای مسکونی ندارند.
این معافیت شروطی دارد که اطلاعات مربوط به این واحدها در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت شده باشد و همچنین سازمان امور مالیاتی کشور و سازمان تأمین اجتماعی از این اطلاعات باخبر شده باشند. در این شرایط، این واحدها مشمول مالیات موضوع ماده (54 مکرر) قانون نمی‌شوند و معاف می‌باشند.
شهرهای کم جمعیت ( مالیات خانه خالی )
با توجه به قانون مالیات خانه خالی، اگر واحدهای مسکونی در شهرهایی با جمعیت کمتر از صد هزار نفر و روستاهای کشور، مالک و بهره‌بردار آنها را به‌طور مجزا در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نکرده باشند، به عنوان خانه خالی شناخته می‌شوند و فقط جریمه‌ای معادل بیست درصد (20%) مالیات سال اول موضوع ماده (54 مکرر) این قانون برای آنها اعمال می‌شود. همچنین، واحدهای مسکونی در شهرهای با جمعیت بیشتر از صد هزار نفر که مالک و بهره‌بردار آنها را به‌طور جداگانه در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نکرده باشند، به عنوان خانه خالی موضوع ماده (54 مکرر) این قانون شناخته می‌شوند و مشمول مالیات مربوطه قرار می‌گیرند.
مالکان واحدهای مسکونی مکلفند اقامت اعلام‌شده توسط خود یا بهره‌برداران واحد مسکونی در سامانه مذکور را تأیید کنند؛ در غیر اینصورت، واحدهای مذکور به‌عنوان خانه خالی در نظر گرفته می‌شوند و به‌صورت موردی مشمول مالیات موضوع ماده (54 مکرر) این قانون یا جریمه موضوع این بند قرار خواهند گرفت.
طرح مالیات بر خانه های خالی
پس از اتمام مهلت اظهارنامه مالیات خانه خالی به موجب تبصره (1) ماده 169 مکرر، وظیفه دستگاههای اجرایی این است که خدمات مختلف خود را ارائه دهند؛
از جمله افتتاح حساب بانکی و صدور دسته چک، ارائه خدمات حاصل از اجرای سیاست‌های حمایتی، یارانه‌ها و کمک‌های معیشتی، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب‌های آب، برق، تلفن و گاز طبیعی، ارسال اسناد و مدارک از جمله گواهینامه رانندگی، گذرنامه، مدارک خودرو، اخطاریه‌ها، ابلاغیه‌ها و ثبت‌نام مدارس در مناطق محل اقامت، همچنین امکان دریافت خوابگاه دانشجویی و امور مشابه را صرفاً با دریافت کد ملی و بر اساس کد پستی یا توصیف یکتا از آدرس مرتبط با خانه خالی مالک یا بهره‌بردار، در سامانه املاک و اسکان کشور فراهم کنند.
علاوه بر این، حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از لازم‌الاجراء شدن این تبصره، تمام ارائه‌دهندگان خدمات عمومی مانند آب و فاضلاب، برق، گاز و تلفن موظف هستند قبوض مصرفی را بر اساس اطلاعات موجود در سامانه املاک و اسکان کشور، با توجه به کدپستی یا آدرس یکتا و به نام مالک یا بهره‌بردار، ارائه دهند.
برق خانه های خالی
تعرفه مالیات خانه خالی برق کنتورهایی که ساکنان آنها در سامانه املاک و اسکان کشور اظهارنامه خود را ارائه نکرده‌اند، باید به‌صورت بالاترین پلکان قیمتی توسط وزارت نیرو محاسبه گردد.
همه دستگاههای اجرائی و خدمت‌رسان مکلف هستند که محل اقامت اشخاص حقیقی را با استفاده از روشی که توسط کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی مرکز ملی فضای مجازی با استفاده از پایگاه اطلاعات مکان اقامت اشخاص حقیقی سازمان ثبت احوال کشور و سامانه املاک و اسکان کشور تعیین می‌شود، استعلام کنند و هرگونه اطلاعات مشابه را از افراد جمع‌آوری کنند؛ انجام این عمل توسط افراد غیرمجاز تخلف محسوب و متخلف به مراجع انتظامی مربوطه معرفی خواهد شد. تبادل اطلاعات مربوط به این ماده بین دستگاههای اجرائی به صورت رایگان انجام می‌شود.
کلام آخر
تصمیمات دولت برای ساماندهی افراد تقاضامند خانه و محل سکونت این افراد از طریق مالیات خانه خالی به کنترل خود درآمده است. به‌این‌منظور، قانونی که خانه‌های خالی از سکنه را مشمول مالیات قرار می‌دهد، به تصویب رسیده است. این اقدام باعث می‌شود که مالکان خانه‌ها مکلف شوند خانه‌های خود را در سامانه ملی اسکان و املاک ثبت کنند تا ماهیت این خانه‌ها مشخص گردد. بدین ترتیب، ثبت اطلاعات مالکان به عنوان صاحبان خانه در سامانه املاک و اسکان کشور، حق مالکیت برای آنها ایجاد نمی‌کند و این اطلاعات برای استفاده در دستگاههای اجرائی یا محاکم قضائی معتبر نیست.
هیئت مربوط به ماده 244ق م م مرجع رسیدگی به اعتراضات مالکان واحدهای مسکونی نسبت به خالی بودن آنها یا عدم امکان انتقال مالکیت به دیگران می‌باشد. وزارت راه و شهرسازی موظف است مستندات مربوط به سامانه املاک و اسکان کشور را در جلسه هیئت حل اختلافات مالیاتی ارائه نماید.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مالیات خانه خالی و مالیات بردرآمد املاک و مالیات اجاره خانه‌های خالی، می‌توانید به شرکت حسابداری مانا حساب مراجعه کنید و برای مشاوره تخصصی با کارشناسان مرکز تماس بگیرید.
