مالیات بر ارث

مالیات بر ارث نیز مانند بسیار از دیگر انواع مالیات، جایگاه بسیار با اهمیتی در دسته بندی های مهم مالیاتی را خود اختصاص داده است؛ علت این موضوع نیز درآمد فراوانی می باشد که بسیاری از دولت ها از طریق آن کسب درآمد دارند.

وراث معمولاً برای اطلاع از روش پرداخت و نحوۀ محاسیبه مالیات دچار مسائل و پیچیدگی هایی می شوند که حل این مسائل برای آنها میسر نیست.

با ما همراه باشید و از قوانین و موارد مربوط به این موضوع، مطلع شوید. جهت کسب اطلاعات بیشتر و اطلاع از ساید خدمات ما نیز می توانید با مشاورین ما در تماس باشید.

تعریف ارث ( مطابق قانون ) ( مالیات بر ارث )

معنای لغوی ارث به معنی چیزی از دارایی شخص فوت شده می باشد که به اشخاص وارث خواهد رسید و در قانون مدنی در برخی به معنای مال و در معنای دیگری نیز به معنای حقوقی می باشد که بعد از فوت فرد به وارثان او برسد، تعلق خواهد یافت.

همچنین ماترک، اموال بجا مانده از شخص می باشد که اعم از دارایی ها، حق و مطالبات شخص فوت شده می شود. به شرطی اموال فرد بعنوان ترکه تلقی خواهد شد شرایط زیر حاکم باشد : ( مالیات بر ارث )

فوت شخص، وجود وارثان، وجود ترکه برای شخص فوت شده

ابتدا دِین های فرد فوت شده به وارث او متعلق نمی باشد، بلکه به ترکه متعلق  می باشد و از آن طریق بایستی رسیدگی شود و در صورتی که ترکه اقدام به واریز دیون و حقوق شخص متوفی نکند، وراث مکلف نیستند بجز ترکه چیز دیگری به افراد بستانکار بدهند. دوماً ، ديون متعلق به ترکه باید قبل از تقسیم ادا شود.

ماترک چیست ؟ ( مالیات بر ارث )

ماترک کلمه ای عربی است که در فارسی به معنای بجا مانده است. به عبارت دیگر املاک و مستغلات به اموالی اطلاق می شود که متوفی پس از مرگ به جا گذاشته است. و این اموال است که بعد از فوت شخص اثر قانونی دارد. در زمان مرگ مفهوم مالکیت متولد شد.

روش اخذ گواهی انحصار وراثت

جهت اخذ گواهی و مجوز انحصار وراثت از سوی دفاتر اسناد رسمی، باید اول به اداره ثبت احوال برویم تا با اعلام وفات متوفی، شناسنامه شخص متوفی را باطل کنیم و در نهاین گواهی فوت را دریافت نماییم؛ بعد از آن، به شورای حل اختلاف محل مراجعه نموده و گواهی انحصار وراثت را اخذ نمایید.

تفاوت بین وراثت و ماترک چیست؟ ( مالیات بر ارث )

ماترک یعنی چیزی که از دارایی های میت اعم از منقول و غیرمنقول است تا زمانی که بدهی او تمام شود. اما سهم الارث کلیه اموال منقول و غیرمنقولی است که پس از تسویه دین به ورثه تعلق می گیرد.

آیا می توانم باقی مانده اموال متوفی را مطالبه کنم؟

بله، برای دریافت لیست اموال و اموال متوفی از اداره ثبت اسناد و املاک بخواهید. از بانک ها هم سوال می شود. در صورتی که وراث اموال متوفی اعم از اموال و اثاثیه متوفی را نگه داشته و مهر و موم کنند، دادخواستی را تحت عنوان مهر و موم تقدیم می کنند و در هیأت وثیقه قرار می دهند.

برای انحصار وراثت چه اسناد و مدارکی لازم است ؟

اسناد و مدارکی که برای انحصار وراثت ضروری می باشد شامل شناسنامه، گواهی فوت متوفی، استشهادیه محضری، رسید گواهی مالیات بر ارث، آگهی فوت و کپی برابر اصل شده شناسنامه وراث می‌شود.

اشخاص و اموال مشمول مالیات بر ارث

مالیات بر ارث چیست ؟

این مالیات، در واقع به دارایی ها و باقی مانده املاک از شخص فوت شده تعلق دارد.

مالیات بر ارث دارای دو نوع می باشد :

1. مالیاتی که از وراث و هنگام واگذاری ارث دریافت می شود.
2. مالیاتی که مستقیماً از تمام دارایی های باقی مانده دریافت می گردد.

قوانین مربوط به مالیات بر ارث در کشور

قوانین مالیاتی در کشور ما، سالهای زیادی است که موجود هستند. در سالهای گذشته، به این قوانین اصلاحیه‌های بسیاری ضمیمه شده است و این قوانین شکلی جدید پیدا کرده اند.

در قوانین جدید در ایران، مالیات به کلیۀ دارایی ها و ثروت فرد متوفی متعلق خواهد شد و وراث از ارث که به آنها تعلق می‌گیرد، مکلف به پرداخت مالیات خواهند شد. مبلغ تعیین شده برای واریز مالیات، با در نظر گرفتن نسبت افراد با شخص فوت شده مشخص می‌شود که این رتبه بندی نسبت ها، طبقه وراثتی نام دارد.

طبقات ارثی در قانون

طبق این قانون، وارثین به 3 طبقه، تقسیم می شوند.

• طبقۀ اول وراثت : پدر، مادر، همسر و فرزند و نوه می شود.
• طبقۀ دوم وراثت : پدربزرگ و اولیای وی، مادربزرگ و اولیا، خواهر، برادر، خواهرزاده و برادرزاده
• طبقۀ سو وراثت : عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آنها

اظهارنامۀ مالیات بر ارث چیست ؟

اظهارنامۀ مالیاتی ارث پس از تنظیم مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و بعد ار آن اموال  شناسایی شده از طریق خود سازمان امور مالیاتی کشور مطابق روز وهمچنین در نظر گرفتن دیون و واجبات مالی و عبادی و مخارج کفن و دفن نتیجه تصمیم گیری خود را به وارثان اعلام خواهند کرد و هر کدام از افراد وارث به نسبت سهم الارث خود موظف به واریز مالیات متعلقه خواهند بود.

در واقع بدون واریز مالیات بر ارث هر نوع نقل و انتقال اموال به صورت رسمی غیر ممکن خواهد بود  و در واقع واریز این نوع مالیات از اصول اساسی تنظیم سند رسمی می باشد و همچنین دولت از طریق از این ضمانت رسیدگی جدی برای هدف خود انجام خواهد داد.
در ادامه باید توجه داشته باشیم که انجام این وظیفه قانونی از طریق راهنمایی های مشاور مالیاتی متخصص در این رشته میتواند برای افراد وارث حسنات و فایده های خاصی داشته و از خسارات جبران ناپذیر جلوگیری شود.

محاسبۀ مالیات بر ارث چگونه است ؟

اما محاسبه چگونه خواهد بود ؟!!!

محاسبۀ میزان نرخ مالیات به نوع ارث دریافت شده و طبقه وراثت بستگی دارد. در تعریفی کلی، وراثت طبقۀ دوم، دو برابر طبقۀ اول و طبقۀ سوم، 2 برابر طبقۀ دوم باید مالیات پرداخت نمایند.

برای این که بطور واضح تر بوانیم تشخیص دهیم، چه مالیاتی به چه نوع ارث و به چه میزانی تعلق خواهد گرفت، به لیست زیر توجه نمایید :

• مالیات بر ملک :     

1. نرخ مالیات طبقه اول وارث : 7.5 درصد
2. طبقۀ دوم وارث : 15
3. طبقه سوم وارث : 30

• مالیاتهای وسیله نقلیه :

1. طبقۀ اول وارث : 2 درصد
2. طبقۀ دوم وارث : 4 درصد
3. طبقه سوم وارث : 8 درصد

• مالیات سپرده بانکی ، اوراق مشارکت زود سهام : 

1. طبقۀ اول وارث : 3 درصد
2. طبقه دوم وارث : 6 درصد
3. طبقۀ سوم وارث : 12 درصد

• مالیات سهام، سهم الشرکه و حق تقدم خارج از بورس

1. طبقۀ اول وارث : 6 درصد
2.  طبقه دوم وارث : 12 درصد
3. طبقۀ سوم وارث : 24 درصد

• مالیاتهای مربوط به سهام، سهم الشرکه و حق تقدم داخل بورس

1. طبقۀ اول وارث : 0.5 درصد
2.  طبقه دوم وارث : 1 درصد
3. طبقۀ سوم وارث : 2 درصد

• مالیات سایر اموال و دارایی‌ها

1. طبقۀ اول وارث : 10 درصد
2.  طبقه دوم وارث :20 درصد
3. طبقۀ سوم وارث : 40 درصد

معافیت مالیاتی که به مالیات های بر ارث تعلق می گیرد

مانند دیگر مالیات ها، معافیت های مالیاتی بر این نوع مالیات نیز در نظر گرفته می شود. حقوق بازنشستگی و خدمت، پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، بازخرید خدمت و علاوه بر همۀ این ها دریافتی های بیمه تأمین اجتماعی و بیمه های عمر و زندگی و دریافتی های حاصل از بیمه، معاف از پرداخت مالیات می باشند. ( مالیات بر ارث )

دیه و خسارت های ناشی از فوت نیز، معاف از مالیات  می باشد.

تماس با ما : 66925402 – 021

محاسبه دارایی متوفی

یکی دیگر از مواردی که در آموزش مالیات ارث باید در نظر بگیرید نحوه محاسبه ارزش دارایی متوفی و پرداخت مالیات آن است. جالب است بدانید که طبق قانون قدیم مالیات بر ارث بر روی کلیه دارایی ها به یکباره محاسبه می شد، پس از اعلام کلیه دارایی های متوفی در اظهارنامه مربوطه. در نتیجه، وراث ملزم به پرداخت هزینه قابل توجهی به عنوان مالیات بر ارث برای انتقال ملک به خود هستند.
در همین حال، قانون جدید ملزم به مسدود شدن یکباره همه دارایی ها نیست. بنابراین وراث می توانند در زمان معینی فقط قسمتی از ملک را منتقل کنند و انتقال سایر اموال را به زمان دیگری موکول کنند. همچنین لازم به ذکر است که ارزش اموال با توجه به ارزش روز آنها محاسبه می شود. بر این اساس به تعویق انداختن روند انحصار ارث به امید کاهش مالیات بر ارث بیهوده است.

تغییرات قانون مالیات بر ارث

در سال 1394، درآمد داخلی قانون مالیات بر ارث را برای احترام به خانواده متوفی و تسهیل جمع آوری مالیات اصلاح کرد. در زیر، در مورد تغییراتی که از اوایل سال 1395 شروع شد صحبت خواهیم کرد.

انواع مالیات ورثه

وقتی شخصی فوت می کند تمام اموال منقول و غیرمنقول او متعلق به ورثه است و شامل ارث و مالیات بر ارث می شود. وراث تا یک سال پس از فوت فرصت دارند اظهارنامه اموال متوفی را به اداره مالیات ارائه کنند تا میزان مالیات بر ارث توسط این سازمان تعیین شود. اگر وراث قبل از مهلت قانونی این کار را انجام دهند، هزینه های کفن و دفن متوفی از ترکه اظهار شده کسر و مابقی ترکه مشمول مالیات می شود. اما در صورتی که ورثه اظهارنامه را به موقع به اداره امور مالیاتی ارسال نکند، هزینه های کفن و دفن متوفی نیز مشمول مالیات خواهد بود.
برای درک بهتر این موضوع باید بدانید که طلا، املاک مسکونی، املاک تجاری، ادارات، زمین ها، باغ ها، خودروها، سپرده های بانکی و … نیز مشمول مالیات بر ارث هستند.

دریافت اظهارنامۀ مالیات بر ارث

1- مراجعه به ادارات مرتبط با اداره سازمان مالیاتی کشور محل آخرین اقامت شخص فوت شده و باز نمودن پروندۀ مالیات بر ارث : 

برای تشکیل پرونده وراث بایستی اسناد و مدارک زیر را به ادارات مالیاتی بفرستند:

• اصل یا کپی برابر اصل شده گواهی حصر وراثت
• اصل و کپی همۀ صفحه های شناسنامه شخص متوفی
• اصل و کپی پشت و روی کارت ملی متوفی
• اصل و کپی گواهی فوت صادره از اداره ی ثبت احوال
• کپی سند مالکیت و کپی برگ عوارض شهرداری محل سکونت متوفی، در صورتی که مرحوم مستاجر بوده کپی اجاره نام محل سکونت، یا اصل و کپی جواز دفن که دارای آدرس باشد.
• اصل و کپی صفحه اول شناسنامه تمام وراث؛ در صورتی داشتن توضیحات ارائه ی کپی آن صفحه نیز الزامی است.
• اصل و کپی پشت و روی کارت ملی تمام وراث ( مالیات بر ارث )
• چنانچه وکیل به نمایندگی از ورثه اقدام می نماید، ارائه ی اصل و کپی وکالتنامه و کارت شناسایی وکیل الزامی است.

نکتۀ مهمی که بسیار حائز اهمیت می باشد اگر کارت ملی شخص متوفی یا هر یک وراث موقت باشد، حتماً باید کد پستی را ارائه نمایند.

2- پر کردن اظهارنامۀ مالیات بر ارث :

در ادارات  مالیاتی و دارایی کشور یک برگه چاپی در 3 ورقه می باشد که با وارد کردن اطلاعات آن و سپس ابلاغ آن به کارشناسان، مطابق با آن نرخ مالیات بر ارث اعلام خواهد شد.

در قسمت ابتدایی این اظهانامه مشخصات شخص ( فوت شده ) درج می شود.

قسمت دوم اظهارنامه حاوی مشخصات تمام وراث و نسبت فامیلی هر کدام با متوفی مشخص می گردد.

دربخش های بعدی بایستی اموال  و دارایی های درگذشته را ارائه کنید و مدارکی را که ثابت کنندۀ مالکیت فرد بر دارایی می باشد، به سازمان امور مالیاتی تحویل دهید. ( مالیات بر ارث )

این اسناد و مدارک با توجه به هریک از امول متفاوت بوده و شامل موارد زیر می باشد :

 خانه ( مالیات بر ارث )

• اصل و کپی بنچاق خانه
• پایانکار
• اصل و کپی از همۀ صفحات سند مالکیت
• کروکی محل
• فیش های آب، برق، گاز، تلفن به تعداد اشتراک ها

آپارتمان ( مالیات بر ارث )

• پایانکار یا آخرین برگ عوارض و نوسازی شهرداری
• کروکی دقیق
• اصل و کپی بنچاق
• اصل و کپی صورت مجلس تفکیکی آپارتمان
• اصل و کپی همۀ صفحات سند مالکیت
• فیش برق، تلفن و کپی فیش آب و گاز

مغازه ( مالیات بر ارث )

• اصل و کپی تمامی صفحات سند اجاره مغازه
• آخرین برگ عوارض و نوسازی شهرداری مغازه
• کروکی دقیق
• کپی پروانه کسب مغازه
• فیش های آب، برق، گاز، تلفن به تعداد هر اشتراک

خودرو ( مالیات بر ارث )

• اصل و کپی کارت حودرو
• در صورتی که فوت در اثر تصادف با اتومبیل متعلق به مرحوم حادث شده باشد، ارائه ی عکس خودرو و کروکی تصادف و گزارش پلیس لازم است.
• اصل و کپی سند مالکیت خودرو

فیش حج ( مالیات بر ارث )

• اصل و کپی فیش حج

زمین

• اصل و کپی سند مالکیت زمین ( مالیات بر ارث )
• کروکی دقیق زمین

حساب بانکی 

• اصل و کپی کلیه دفترچه های بانکی و اوراق مشارکت و یک برگ از دسته چک متوفی

صندوق امانات ( مالیات بر ارث )

• اعلام نام بانک و شعبه و شماره صندوق امانات متوفی نزد بانک

موبایل و تلفن

• فیش موبایل و تلفن که نام و نام خانوادگی متوفی در آن درج گردیده باشد یا اصل و کپی شناسنامه موبایل ( مالیات بر ارث )

سهام شرکت

• کپی برگ سهام هر یک از شرکت های سهامی (عام) متعلق به متوفی
• در مورد شرکت های سهامی خاص رونوشت اساسنامه، آگهی تاسیس، آخرین تغییرات شرکت

همچنین در اظهارنامه مالیات شما باید مخارج کفن و دفن را درج نمایید تا از مقدار مالیات شما کم بشود.

بعد از کامل کردن اظهارنامه مالیات بر ارث و ابلاغ آن به کارشناسان معمولا تا 30 روز نرخ مالیات بر ارث مشخص می شود و سپس با رجوع دوباره و پرداخت مالیاتگواهی پرداخت مالیات پرا اخذ نمایید.

پرداخت مالیات بر ارث

امروزه برنامه های مختلفی از سوی شرکت های حسابداری و مالیاتی به افراد عادی ارائه می شود که می تواند کمک زیادی به آنها در محاسبه هزینه ها کند. به عنوان مثال نرم افزار حقوق و دستمزد از جمله این اپلیکیشن هاست که هر روز مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال، روش محاسبه مالیات بر ارث کمی متفاوت است و بهتر است در صورت امکان با یک وکیل مالیاتی مشورت کنید.
البته در این بین خود وراث نیز می توانند از طریق آموزش مالیات بر ارث در این زمینه اطلاعات کسب کنند. به عنوان مثال قبل از محاسبه مالیات بر ارث، بهتر است بدانید که این مالیات عمدتاً به کدام اموال اختصاص دارد و معافیت های مالیاتی در این مورد چیست؟

مالیات بر ارث خودرو

طبق قانون، میزان مالیات بر ارث خودروها 2 درصد قیمت آن است که توسط کارشناس امور مالیاتی تعیین می شود. بله باید بدانید که این مبلغ و درصد برای وراث طبقه اول و برای طبقات دیگر طبق قانون مالیات بر ارث دو برابر و چهار برابر می شود.

مالیات بر ارث مغازه

طبق قوانین جدید مالیالتی  پس از سال 1395 میزان مالیات بر ارث متوفی 3 درصد قیمت اعلامی کارشناس رسمی سازمان مالیاتی خواهد بود. بر اساس این قوانین 3 درصد از قیمت کالاهای داخل فروشگاه نیز مشمول مالیات می شود.

عواقب فرار از مالیات بر ارث

واریز مالیات بر ارث بر تمامی وراث لازم و ضروری می‌باشد و پرهیز از پرداخت آن جریمه‌هایی را به دنبال خواهد داشت. جریمه اصلی برای فرار از واریز مالیات بر ارث، عدم واگذاری دارایی و مالکیت آن به ضخص وارث می‌باشد. طبق قانون، تا موقعی که وارث، مالیات بر ارث را واریز نکند، نمی‌تواند مالک دارایی شخص فوت شده می‌باشد.

وکالت مالیات بر ارث

مقالات پیشنهادی : مالیات تکلیفی  ــ مشاور مالی

پرداخت مالیات بر ارث در کمترین زمان

با توجه به ضریب ها و نرخ هایی که بالاتر گفته شد، شاید فکر کنید که محاسبه و پرداخت مالیات  کار ساده به نظر برسد. اما هنگامی که مبالغ بسیار بالا در میان باشد، با درنظر گرفتن کوچکترین تبصره و … مالیات بر ارث توسط وراث می تواند تغییر زیادی کند.

می توانید برای اطلاع از روند صحیح و قانونی یرداخت مالیات بر ارث از مشاوران مالیاتی مانا حساب کمک بگیرید.

سوالات متداول درباره مالیات بر ارث

مالیات بر ارث بر چه اساسی محاسبه خواهد شد ؟

مالیات بر اساس توزیع وراث مالیاتی بر حسب نوع دارایی محاسبه می شود که در این مقاله به خوبی توضیح داده شده است.

مالیات بر ارث طبقه اول از سپرده‌های بانک چند درصد محاسبه می‌شود ؟

مالیات بر ارث وراث طبقه اول از سپرده های بانکی مصوب سه درصد است که در مقاله توضیح داده شده است.

آیا امکان پرداخت مالیات بر ارث بدون انحصار وراثت و تقسیم دارایی متوفی امکان‌پذیر خواهد بود ؟

خیر، ابتدا باید دیون و تعهدات متوفی پرداخت شود و یکی از این بدهی ها مالیات بر ارث است که در مقاله به تفصیل به آن پرداخته شده است.

کلام آخر

در مورد ارث باید از قوانین مالیاتی آگاه باشید. به خصوص با توجه به تغییراتی که از سال 95 در این قوانین اعمال شده است، داشتن آگاهی کامل از آنها می تواند به شما در تسریع روند توزیع ارث پیش رو و جلوگیری از مالیات های بالا کمک کند. موسسه حسابداری و مالیاتی مانا حساب با داشتن تیمی از مشاوران متخصص می تواند به سوالات شما در زمبنه مالیات بر ارث پاسخ دهد و شما را از صفر تا صد راهنمایی کند.