” مالیات اصناف در ایران: تأملی در تکالیف و معافیت‌ها ”
مالیات به عنوان یکی از مسائل اقتصادی مهم، تمام اقشار جامعه را به وسیله‌ی آن درگیر می‌کند. در دنیای اقتصادی، مالیات به عنوان یکی از موارد کلیدی تلقی می‌شود و اخذ آن از افراد و مشاغل متنوع، یکی از راه‌های اصلی تأمین درآمد دولت است.
در ایران، مالیات به دو دسته اصلی، یعنی مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود. مالیات اصناف (یا مالیات مشاغل) به عنوان یکی از اقسام مالیات مستقیم مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی جزئیات مالیات اصناف، نحوه محاسبه آن، تکالیف مالیاتی و معافیت‌های مالیاتی صاحبان مشاغل خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.
مالیات اصناف و مشاغل
در جامعه، اشخاص حقیقی کسانی هستند که به صورت شخصی و به عنوان صاحب یک کسب و کار تجاری درگیر فعالیت‌های اقتصادی می‌شوند. این افراد بر اساس درآمدی که از فعالیت‌های خود کسب می‌کنند، موظف به پرداخت مالیات هستند.
مشاغل مختلفی در کشور وجود دارند. در زیر، چند مثال از اصناف مختلف آمده است:
1. کفاشان
2. آهن‌فروشان
3. پارچه‌فروشان
4. میوه و تره‌بار
5. فروشندگان پوشاک
6. فرش‌فروشان
این نمونه‌ها تنها تعداد محدودی از مشاغل موجود در کشور را نمایندگی می‌کنند که هر کدام می‌بایست به پرداخت مالیات اصناف مختص خود مشغول باشند. این مالیات‌ها مهمترین منابع تأمین درآمد دولت جهت توسعه اقتصاد کشور محسوب می‌شوند.
مالیات اصناف و شرکت‌های مدنی
درآمدی که افراد حقیقی از اشتغال در مشاغل یا سایر فعالیت‌ها به جز موارد مشمول دیگر فصل‌های قانون مالیات بر درآمد مشاغل در ایران کسب می‌کنند، پس از کسر معافیت‌های تعیین شده در این قانون، مشمول مالیات اصناف می‌شوند.
تبصره: درآمد شرکت‌های مدنی (به هر نوعی) و همچنین درآمدهای حاصل از فعالیت‌های مضاربه در صورتی که عامل (مضارب) یا صاحب سرمایه افراد حقیقی باشند، تحت مقررات این فصل قرار دارند.
نکته مهم: تعریف شرکت‌های مدنی شامل شراکت‌های مدنی می‌شود.
توضیحی در مورد شراکت‌ها
در ادامه، تعریف و توضیحات بیشتری در مورد شراکت‌ها و نحوه محاسبه مالیات اصناف ارائه می‌شود.
1. شراکت قهری: این نوع شراکت مانند موارث و ارث است. به این معنا که در صورت فوت یک شخص، وراث او ناخواسته به عنوان شریک‌های شغلی وارد شغل می‌شوند. در واقعیت، این نوع شراکت قهری نیاز به توافقی مشخص ندارد و به صورت اتفاقی ایجاد می‌شود.
2. شراکت اختیاری: در این نوع شراکت، دو یا چند نفر به توافق شخصی، تصمیم به شروع فعالیت شغلی مشترک می‌گیرند و به صورت اختیاری به عنوان شریک‌ها در این فعالیت مشغول به کار می‌شوند. این نوع شراکت به عنوان شراکت اختیاری شناخته می‌شود.
3. فعالیت‌های مضاربه: این نوع شراکت به معنای انجام فعالیت‌هایی است که دو طرف قرارداد در سود و زیان یکدیگر شریک هستند. در این نوع شراکت، افراد برای انجام یک فعالیت مشترک و بهره‌برداری از سود و زیان ایجاد شده توسط آن فعالیت با یکدیگر همکاری می‌کنند.
این توضیحات به شما کمک می‌کنند تا نوع شراکت مشاغل خود را درک کنید و بدانید که آیا مشمول مالیات اصناف هستید یا خیر.
گروه‌بندی صاحبان مشاغل ( مالیات اصناف )
مشاغل در کشور به سه گروه اصلی تقسیم می‌شوند، که در ادامه به توضیح هر یک از این گروه‌ها می‌پردازیم.
گروه اول:
– این گروه شامل مشاغلی است که میزان فروش کالا و ارائه خدمات در آنها مهم نیست.
– واردکنندگان و صادرکنندگان، کسب و کارهای صنعتی و معادنی دارای پروانه‌های وزارتخانه مربوطه.
– مالکان هتل‌های سه ستاره به بالا.
– مدیران بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها، درمانگاه‌ها و کلینیک‌های تخصصی.
– اشخاص دارای صرافی.
– مالکان فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارای مجوزهای مربوطه.
– اشخاص فعال در صنایع حسابرسی، حسابداری، خدمات مالی، مدیریتی، مشاوره‌ای، انفورماتیک و طراحی سیستم.
– صاحبان شرکت‌های حمل و نقل موتوری، زمینی، دریایی و هوایی (به صورت مسافری یا باربری).
این گروه از صاحبان مشاغل مشمول گروه اول مالیات اصناف محسوب می‌شوند.
گروه‌بندی مالیات اصناف بر اساس درآمد مالی
سازمان امور مالیاتی صاحبان مشاغل و حرفه‌ها را بر اساس میزان درآمدی که در اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل اعلام کرده‌اند، به سه گروه مالیاتی تقسیم می‌کند.
گروه اول:
– در این گروه، مالکان مشاغل و حرفه‌ها قرار می‌گیرند که درآمد خود (میزان فروش و ارائه خدمات) در دوره دو سال گذشته بیشتر از 15 میلیارد تومان بوده است.
گروه دوم:
– در این گروه، صاحبان مشاغلی جای می‌گیرند که درآمد آنها در دوره دو سال گذشته بیشتر از 5 میلیارد تومان بوده و معادل یا کمتر از 15 میلیارد تومان باشد. ( مالیات اصناف )
گروه سوم: ( مالیات اصناف )
– افرادی که در گروه‌های اول و دوم قرار نمی‌گیرند، وارد گروه سوم می‌شوند.
هر گروه مالیات اصناف، بر اساس میزان درآمد اعلامی در اظهارنامه مالیاتی عملکرد دو سال قبل تعیین می‌شود.
محاسبه مالیات اصناف
بر اساس مقررات (94.100.101 ق.م.م) که در این مقاله به آن اشاره شده است، مالیات عملکرد صاحبان مشاغل به صورت زیر محاسبه می‌شود.
درآمد مشمول مالیات:
– درآمد مشمول مالیات اصناف برای مؤدیان مشمول این قانون شامل کل فروش کالا و خدمات به علاوه سایر درآمدهایی است که تحت مالیات فصل‌های دیگر مشمول مالیات نمی‌شوند. این میزان پس از کسر هزینه‌ها و استهلاکات مربوط به آنها، طبق مقررات فصل هزینه‌های قابل قبول و استهلاکات محاسبه می‌شود. (ماده 94 ق.م.م)
محاسبه مالیات معاف و مازاد:
– افرادی که اظهارنامه مالیاتی خود را به تطابق مقررات این قانون و در زمان مقرر تسلیم می‌کنند، تا حد معافیت سالانه که در قانون بودجه کشور هر سال اعلام می‌شود (ماده 131 ق.م.م)، از پرداخت مالیات معاف خواهند بود و هر مازاد برای آنان محاسبه خواهد شد.
نرخ مالیات اصناف
“نرخ‌های مالیات اصناف برای اشخاص حقیقی”
مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی بر اساس مقادیر درآمدی تعیین می‌شود. به تفکیک مقدار درآمد، نرخ‌های مالیات به شرح زیر می‌باشد:
1. برای درآمد تا دو میلیارد ریال (2,000,000,000)، نرخ مالیات سالانه پانزده درصد (15%) اعمال می‌شود.
2. برای درآمدی از دو میلیارد ریال (2,000,000,000) تا چهار میلیارد ریال (4,000,000,000)، نرخ مالیات سالانه بیست درصد (20%) محاسبه می‌گردد.
3. درآمدهایی که از میزان چهار میلیارد ریال (4,000,000,000) بالاتر باشند، مشمول نرخ مالیات سالانه بیست و پنج درصد (25%) خواهند شد.
این نرخ‌ها برای مالیات اصناف در ایران تعیین شده‌اند و به مقدار درآمدی که اشخاص حقیقی در طی یک سال کسب می‌کنند اعمال می‌شوند.
معافیت هایی که به صاحبان مشاغل تعلق می‌گیرد
“معافیت‌های مالیات اصناف”
در ایران، معافیت‌های مالیاتی در مالیات اصناف به صورت سالانه و بر اساس مقررات مشخصی تعیین می‌شوند. این مقررات در قانون بودجه کشور که هر ساله توسط مجلس شورای اسلامی تصویب می‌شود اعلام می‌شود.
یک نکته مهم این است که در مشارکت‌های مدنی از اختیاری و قهری، شرکا تا حداکثر دو معافیت مالیاتی بهره‌مند خواهند شد. این معافیت‌ها به طور مساوی بین شرکا تقسیم می‌شود. به عبارت دیگر، اگر چند نفر شریک در یک مشارکت مدنی باشند، حداکثر دو نفر می‌توانند از معافیت‌های مالیاتی بهره‌مند شوند، و مابقی نفران باید به تنهایی مالیات خود را پرداخت کنند. اگر شرکایی در مشارکت مدنی با هم از لحاظ روابط زوجیتی مرتبط باشند، معافیت مالیاتی به عنوان یک شریک تلقی می‌شود و معافیت مقرر به همسر آن شریک اعطا می‌گردد.
در برخی موارد، برخی از صاحبان مشاغل از پرداخت مالیات بر درآمد خود معاف هستند. به عنوان مثال، صاحبان صنایع دستی به عنوان یکی از اشخاص معاف از مالیات عملکرد در نظر گرفته می‌شوند. این معافیت‌ها و موارد مشابه توسط مقررات مالیات اصناف تعیین و اعلام می‌شوند.
کلام آخر
“مالیات اصناف و تعیین تکالیف مالیاتی”
در ایران، هر شخصی که درآمدی کسب کند، از جمله افراد ایرانی و غیر ایرانی که از کشور درآمد حاصل کنند، مشمول مالیات هستند. مشاغل در کشور به سه گروه تقسیم می‌شوند، هر یک با تکالیف مالیاتی خاص خود. این تقسیمات مشاغل به صورت کلی به افراد کمک می‌کند تا تکالیف مالیاتی خود را به درستی انجام دهند.
در راستای افزایش فرهنگ مالیات و جلب بیشتر مالیات، اقداماتی انجام شده است. این اقدامات شامل تعیین معافیت‌ها و تشویقات مالیاتی می‌شود که اهمیت آنها در این مقاله بیان شد. در صورتی که سوالاتی درباره مالیات اصناف یا تکالیف مالیاتی خود دارید، می‌توانید به متخصصان مالیاتی و مشاوران مالیاتی ما مراجعه کرده و یا با تیم ما تماس بگیرید. ماناحساب به عنوان یکی از کارشناسان مالیاتی آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
