اظهارنامه مشارکتی یک روش خاص برای ارائه اظهارنامه مالیاتی می‌باشد که برای شرکت‌ها و واحدهای اقتصادی فعالیت مشارکتی استفاده می‌شود. در اینجا، توضیح خواهیم داد که اظهارنامه شراکتی چیست و چگونه تهیه می‌شود.
اظهارنامه شراکتی در کسب و کارهای مشارکتی، هنگامی که همه شرکا اشخاص حقیقی هستند، تهیه می‌شود. به عبارت دیگر، نیازی به تهیه اظهارنامه فردی برای هر یک از شرکا نیست و یک اظهارنامه مشارکتی کافی است.
اظهارنامه مشارکتی، شیوه‌ای خاص از اظهارنامه مالیاتی است که به‌طور کامل عملکرد مالی شرکت در طول یک سال را نشان می‌دهد. در این اظهارنامه، پارامترهای مختلفی از جمله میزان درآمد، هزینه‌ها و سایر موارد متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی ثبت می‌شود.
1- حضور تمامی رویدادهای مالی در این اظهارنامه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید بر اساس ترتیب و تاریخ وقوع آنها به‌دقت ثبت شوند.
2- به علاوه، در کنار ثبت اطلاعات، تقدیم مدارک و مستندات مالی نیز الزامی است تا اظهارنامه مشارکتی به‌صورت کامل و دقیق ترتیب‌بندی شود.
مشارکت چیست؟
طبق تعاریف قانون مدنی، هنگامی که چند نفر (اعم از حقیقی یا حقوقی) برای راه‌اندازی یک کسب و کار مشترک، با رعایت شرایط زیر دور هم جمع می‌شوند، اظهارنامه مشارکتی (مدنی) شکل می‌گیرد:
1. سرمایه‌های خود (نقدی یا غیرنقدی) را به صورت مشترک و مشاع با هم ترکیب می‌کنند.
2. هدف کسب و کار مشارکتی، انجام یک فعالیت معین بازرگانی، خدماتی و یا تولیدی با قصد کسب سود می‌باشد.
3. مدت زمان مشارکت محدود است و ظرف یک سال به اتمام می‌رسد.
4. یک قرارداد مابین طرفین به طور رسمی و حقوقی تنظیم و انعقاد می‌شود.
نکته: به منظور دقت و شفافیت بیشتر، در قرارداد مشارکتی بهتر است میزان سهم نقدی یا غیرنقدی هر شریک مشخصاً ذکر شود تا به راحتی بتوان سود و زیان هر طرف را محاسبه و تسویه نمود. استفاده از این اطلاعات در اظهارنامه شراکتی به شفافیت و دقت بیشتر در محاسبه مالیات کمک می‌کند. از این رو، توجه به این نکته در تنظیم و تهیه اظهارنامه مشارکتی امری حیاتی است.
تهیه و تنظیم اظهارنامه مشارکتی
بله، اظهارنامه مالیاتی را می‌توان به دو صورت تهیه کرد. در ادامه، توضیحات کامل‌تری درباره این دو صورت اظهارنامه مالیاتی آورده شده است:
شیوه خود اظهاری
در این روش، که به عنوان “خود اظهاری” شناخته می‌شود، شرکا و افراد مالیاتی به طور خودجوش اقدام به تهیه اظهارنامه مشارکتی می‌نمایند. در اینجا، مؤدی مالیاتی باید اطلاعات مورد نیاز را مطابق قوانین مالیاتی جمع‌آوری و تنظیم کند و سپس به سازمان مالیاتی ارسال کند. در این روش، محاسبات باید شفاف و روشن ارائه شوند و استفاده از کارشناسان مالیاتی جهت محاسبه مالیات مورد نیاز نیست، به عبارت دیگر، در این روش مؤدی مالیاتی به‌عنوان یک شخص حقیقی مسئولیت محاسبه مالیات را بر عهده دارد و عملاً نوعی امتیاز برای او در نظر گرفته می‌شود.
محاسبه به صورت علی‌الرأس
روش محاسبه علی‌الرأس، زمانی استفاده می‌شود که مؤدی از تهیه اظهارنامه مشارکتی خودداری می‌کند و هیچ تمایلی به ارائه اطلاعات و میزان واقعی درآمد خود ندارد. در این حالت، سازمان امور مالیاتی به‌صورت مستقل وارد عمل شده و اظهارنامه مالیاتی را برای او تهیه می‌نماید.
در روش محاسبه علی‌الرأس، به دلیل عدم همکاری شخص، او از برخی بخشودگی‌ها و معافیت‌ها محروم می‌شود و حتی ممکن است به جریمه نیز مشمول شود. در این صورت، عدم ارائه اطلاعات مالی و واقعی درآمد می‌تواند مشکلات مالیاتی جدی را برای شخص به همراه داشته باشد.
مسئولیت هر شریک در پرداخت
در اطلاعات مرتبط با کسب‌وکار مشارکتی، اظهارنامه مشارکتی نقش مهمی ایفا می‌کند. در واقع، برای انجام حسابرسی مالیاتی برای مالیات عملکرد مشارکت، از اظهارنامه شراکتی استفاده می‌شود. پس از تعیین میزان مالیات مشارکت، سهم درآمد مشمول مالیات و میزان مالیات هر یک از شرکا به صورت جداگانه در برگ تشخیص مالیات ثبت می‌شود.
به این ترتیب، مسئولیت پرداخت مالیات به صورت جداگانه بر عهده هر شریک است و به نسبت سهمی که در مشارکت دارد، مالیات خود را پرداخت می‌کند. در صورتی که یکی از شرکا پرداخت مالیات خود را انجام ندهد، مالیات مربوط به هر شریک از وی وصول می‌شود و سایر شرکا نقش ضامن در پرداخت مالیات شخص دیگر را ندارند.
از اظهارنامه مشارکتی برای تعیین میزان مالیات هر شریک به صورت جداگانه استفاده می‌شود و این اظهارنامه امکان به‌روزرسانی و آگاهی از میزان مالیات مشارکتی هر شخص را فراهم می‌آورد. در نتیجه، هر شریک به‌عنوان مسئول پرداخت مالیات خود، مسئولیت مالیاتی را به‌عهده می‌گیرد و دیگر شرکا نیز مسئولیت پرداخت مالیات شخص دیگر را ندارند.
موارد اظهارنامه مشارکتی
در اظهارنامه مشارکتی، موارد زیر ذکر می‌شود:
1- میزان فروش: مقدار کل فروش‌ها و عملکرد تجاری شرکت در یک دوره مشخص.
2- میزان درآمد: جمع کل درآمد‌های حاصل از فروش کالاها و خدمات ارائه شده.
3- محاسبه میزان خرید: مقدار کل هزینه‌های مرتبط با خرید کالاها و مواد اولیه.
4- محاسبه بهای تمام شده کالا: ارزیابی هزینه‌های تمام شده برای تولید کالاها و موجودی‌ها در پایان دوره.
5- محاسبه میزان حقوق و دستمزد: پرداخت‌های صورت گرفته به کارکنان و صاحبان سهام شرکت.
6- دارایی مؤسسه: ارزش دارایی‌ها و منابع مالی شرکت، شامل موجودی، دارایی‌های ثابت و نقدی.
7- بدهی‌های شرکت: جمع بدهی‌ها و تعهدات مالی شرکت در زمان اظهارنامه.
8- استهلاک: میزان کاهش ارزش دارایی‌های ثابت در اثر استفاده و سپری شدن آنها.
9- محاسبه سایر هزینه‌ها و درآمدها: شامل هزینه‌های عملیاتی، هزینه‌های مالی، درآمد از منابع دیگر و سود و زیان‌های حاصل از فعالیت‌های مختلف.
با ارائه این اطلاعات دقیق و شفاف در اظهارنامه مشارکتی، شرکت‌ها مالیات‌های خود را به‌صورت صحیح محاسبه و ارائه می‌دهند و تطابق با قوانین مالیاتی را حفظ می‌کنند.
تاثیر شریک در مالیات
با توجه به تبصره ۱ ماده ۱۰۱ قانون مالیات های مستقیم، واحدهای کسب و کار مشارکتی با داشتن بیش از دو شریک (قهری یا اختیاری)، حداکثر می‌توانند سالیانه از دو معافیت مالیات مشاغل بهره‌مند شوند. روش عملکرد به این صورت است:
سیستم به صورت خودکار برای شریک‌های مستحق معافیت، آن را اعمال می‌کند.
مبلغ معافیت به طور مساوی میان تمامی شرکا تقسیم می‌شود.
سهم باقیمانده هر شریک به طور جداگانه مشمول محاسبه مالیات خواهد بود.
لازم به ذکر است که معافیت مشاغل، موضوع ماده ۱۰۱ قانون مالیات های مستقیم، بر اساس درصد سهم شرکا اعمال نمی‌شود، بلکه تنها به تعداد شرکا (حداکثر دو معافیت)، نوع شراکت و شراکت با همسر مرتبط خواهد بود.
نکات مهد در اظهارنامه مشارکتی
در اظهارنامه مشارکتی، شرکا موظف هستند قبل از تشکیل پرونده مالیاتی، یک نماینده را به عنوان شریک اصلی از بین خود انتخاب کنند. این نماینده می‌تواند یکی از شرکا یا فردی با بالاترین سهم در شرکت باشد. مسئولیت انجام تمام امور مالیاتی از جمله تشکیل پرونده مالیاتی، ثبت اطلاعات در سامانه ثبت نام الکترونیکی و ارائه اظهارنامه شراکتی بر عهده شریک اصلی است.
تمامی اطلاعات مرتبط با پرونده مالیاتی مودیان از طریق سامانه ثبت نام الکترونیکی بارگذاری می‌شود و با این روش، اطلاعات مربوط به شرکاها در واحدهای مشارکتی در همین سامانه استعلام و بارگذاری می‌شود. این روند امکان به‌روزرسانی و اصلاح اطلاعات را نیز فراهم می‌کند. اظهارنامه مشارکتی به‌طور کامل و دقیق از طریق این سامانه بارگذاری می‌شود و به‌وسیله‌ی آن امور مالیاتی مشارکتی به‌سادگی در دسترس مراجع مالیاتی قرار می‌گیرد.
آشنایی با دو روش اظهارنامه مشارکتی
در اینجا آشنا خواهید شد که اظهارنامه اشخاص حقیقی به دو روش مختلف قابل ارائه است و می‌توانید به سازمان امور مالیاتی اظهارنامه خود را به دو صورت زیر تحویل دهید:
1- اظهارنامه انفرادی:
در این روش، هر فرد حقیقی ملزم به تهیه و ارائه اظهارنامه مالیاتی فردی خود می‌باشد. در این نوع اظهارنامه، هر شخص میزان درآمد، هزینه‌ها، مالیات پرداختی و دیگر جزئیات مالی خود را مطابق با قوانین مالیاتی به سازمان مالیاتی گزارش می‌دهد.
2- اظهارنامه مشارکتی:
در این روش، افراد مالیاتی که در شرکت‌ها و واحدهای اقتصادی به صورت مشارکتی فعالیت می‌کنند، از اظهارنامه مالیاتی مشارکتی استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر، در این نوع اظهارنامه، هر شریک از شرکا اطلاعات مالی و مشخصات مالیاتی خود را در اظهارنامه شریکی تهیه شده برای کل واحد ارائه می‌دهد.
استفاده از هر یک از این دو روش به عهده فرد مالیاتی است و باید با دقت و دقت اظهارنامه مالیاتی خود را آماده و ارسال نماید. تهیه و ارائه اظهارنامه مشارکتی برای افراد فعال در شرکت‌ها و واحدهای مشارکتی توصیه می‌شود تا مالیات‌های مرتبط با فعالیت‌های مشترک را به‌صورت صحیح گزارش و پرداخت کنند.
ویژگی های کسب و کارهای مشارکتی
اظهارنامه مشارکتی و ویژگی‌های کسب و کار مشارکتی:
یکی از روش‌های تجارت برای تأمین سرمایه بیشتر و کسب ثروت، انجام کارهای مشارکتی است. کسب و کارهای مشارکتی ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارا می‌باشند که به شرح زیر است:
1- آورده مشترک: اگر چند نفر سرمایه‌های خود را در یک مجموعه مشترک کنند، حجم سرمایه‌گذاری و آورده شرکت به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت. این امر به شرکا امکان می‌دهد دامنه فعالیت‌های تجاری، خدماتی و تولیدی خود را گسترش دهند و کسب سود را به حداکثر برسانند.
2- محدودیت مدت زمان قرارداد: در کسب و کارهای مشارکتی، مدت زمان قرارداد معمولاً محدود و به مدت یک سال محدود می‌شود، به منظور اطمینان از پایبندی شرکا به توافقات.
3- شراکت در سود و زیان: در کسب و کارهای مشارکتی، شرکا مطابق با توافقات به عمل آمده، مشارکت خود را از طریق نقدی و غیرنقدی در سود و زیان شرکت به اندازه سهم خود اعمال می‌کنند.
4- تنوع آورده‌ها: آورده افراد در کسب‌وکار مشارکتی متفاوت است. هر شریک می‌تواند اقدام به اضافه کردن وجه نقد، تجهیزات، زمین و یا دیگر منابع مالی کند و در نتیجه مطابق با آورده خود در سود و زیان شرکت دخیل گردد.
با اظهارنامه مشارکتی معتبر و دقیق، شرکا می‌توانند به‌صورت شفاف تراکنش‌های مالی و مشخصات مالیاتی خود را گزارش داده و از مزایای این روش کسب و کاری بهره‌برداری کنند.
ثبت نام همسر
همانند سایر مشاغل مشارکتی، در کسب‌وکارهای مشارکتی، زن و شوهر باید یک نماینده از میان خود به عنوان شریک اصلی انتخاب کنند. وظیفه این شریک اصلی این است که در سامانه ثبت نام الکترونیکی، کلیه اطلاعات شرکا را به‌روزرسانی و ثبت کند.
به‌عنوان نمونه، در صفحه اطلاعات هویتی شرکا، باید در قسمت “کدملی همسر”، کد ملی زوج یا همان شوهر ثبت گردد. این اقدام ضروری است تا تمامی اطلاعات به صورت کامل و دقیق در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی به ثبت برسد و مشکلات محتمل در آینده برای کسب‌وکار به حداقل ممکن برسد.
معافیت ماده 101 ق.م.م ( اظهارنامه مشارکتی )
اگر واحد کسبی زوجین مشمول استفاده از معافیت ماده 101 ق.م.م باشد، طبق تبصره 1 این ماده قانونی، زن و شوهر در حکم یک شریک قرار می‌گیرند و معافیت مالیات مشاغل فقط به یکی از آنها، به عنوان شریک اصلی تعلق می‌گیرد. این معافیت مالیاتی برای تنها یکی از زوجین اعمال می‌شود و برای دیگری معافیت مالیاتی صادر نمی‌شود.
در این حالت، طبق قوانین مالیاتی، اظهارنامه مشارکتی باید به گونه‌ای تنظیم شود که فقط یکی از زوجین به عنوان شریک اصلی تلقی شود و معافیت مالیات مشاغل به او تعلق گیرد. دیگری به عنوان شریک ثانویه در نظر گرفته می‌شود و از این معافیت مستفید نخواهد شد.
در این موارد، دقت و دقت در تهیه اظهارنامه مشارکتی بسیار حائز اهمیت است تا تداخل‌ها و نقص‌ها در ارائه اطلاعات مالیاتی به حداقل رسانده شود و تمام امور به صورت صحیح و مطابق قوانین مالیاتی انجام شود.
شیوه اعمال معافیت مماده 101
طبق تبصره 1 ماده 101 ق.م.م، هر واحد کسب‌وکار مشارکتی با بیش از دو شریک (قهری یا اختیاری)، سالانه حداکثر از دو معافیت مالیات مشاغل می‌تواند بهره‌مند شود. این معافیت مالیاتی برای کسب‌وکارهای مشارکتی با بیش از دو شریک به شرح زیر اعمال می‌شود:
1. سیستم به صورت خودکار برای شریک مشمول معافیت اعمال می‌شود و مبلغ معافیت مالیاتی به طور مساوی میان تمام شرکا تقسیم می‌شود.
2. در این روش، هر یک از شرکا تنها به حداکثر دو معافیت مالیاتی می‌توانند دسترسی داشته باشند و باقیمانده سهم هر شریک جداگانه مشمول مالیات خواهد بود.
در این حالت، مهم است به یاد داشت که معافیت مشاغل ماده 101 ق.م.م، بر اساس درصد سهم شرکا اعمال نمی‌شود؛ بلکه تنها به تعداد شرکا، نوع شراکت و شراکت با همسر وابسته است. بنابراین، دقت در تنظیم اظهارنامه مشارکتی و درک دقیق این موارد بسیار حائز اهمیت است تا هر یک از شرکا به معافیت مشاغل مستحق خود دست یابند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه معافیت ماده 101 قانون مالیات‌های مستقیم، پکیج آموزشی اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی به دوستان حسابداری که به یادگیری مبحث دقیق‌تر این موضوع علاقه‌مندند، بسیار موثر و مفید خواهد بود.
راه اندازی کسب و کارهای مشارکتی ( اظهارنامه مشارکتی )
با اظهارنامه مشارکتی، مراقبت‌های لازم را در راه‌اندازی کسب و کار مشارکتی رعایت نمایید:
1- کمبود سرمایه: افرادی که قصد راه‌اندازی کسب و کار جدید را دارند، ممکن است به کمبود سرمایه برای شروع کسب و کار برخوردار باشند.
2- ایده و سرمایه: ممکن است افراد ایده‌های مناسبی برای راه‌اندازی کسب و کار داشته باشند، اما به سرمایه کافی برای اجرای آن ایده‌ها نیاز داشته باشند. در این حالت، مشارکت و قراردادن سرمایه‌های کوچک در کنار یکدیگر، بهترین راه حل است.
3- انواع مشارکت: مشارکت می‌تواند در انواع مختلف تجاری، اقتصادی و مدنی باشد.
4- قرارداد مشارکت مدنی: در قرارداد مشارکت مدنی، اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای سرمایه مادی یا معنوی هستند، در زمینه‌های مختلف تجاری، خدماتی، اقتصادی و غیره با یکدیگر مشارکت می‌کنند.
با توجه به اظهارنامه مشارکتی، افراد می‌توانند به‌صورت شفاف و مطمئن در کسب‌وکارهای مشارکتی خود مشارکت نموده و توافقات مالی و زمینه‌های فعالیتی را به‌خوبی تنظیم کنند.
مشارکت به همراه تاسیس شرکت‌های تجاری
با اظهارنامه مشارکتی، امکان تشکیل شرکت تجاری قانونی با مسئولیت محدود یا شرکت سهامی با دسته‌بندی‌های مختلف به عهده اشخاص مشارکت کننده قرار می‌گیرد. در این راستا، برای روشن‌سازی و توضیح بهتر، این متن به شکل زیر بازنویسی می‌شود:
اگر دو یا چند نفر به منظور مشارکت در سود و زیان، قصد تشکیل یک شرکت تجاری قانونی با مسئولیت محدود یا شرکت سهامی را دارند، این امکان به آنها اعطا می‌شود. با ثبت شرکت، شرکت حقوقی و ماهیت حقوقی خاص خود را پیدا می‌کند و مسئولیت شرکای تشکیل‌دهنده در حد مشخص و تعیین‌شده توسط قوانین مشخص می‌شود. از آن پس، هر یک از شرکای مشارکتی مسئولیت‌های مالیاتی خود را برعهده ندارد و مسئولیت‌های مالیاتی مرتبط با شرکت به عهده مدیر عامل شرکت قرار می‌گیرد.
مشارکت بدون تاسیس شرکت تجاری
در این نوع از شرکت‌ها، یک گروه افراد که قصد مشارکت و تأسیس یک شرکت را دارند اما تاکنون اقدام به ثبت آن نکرده‌اند، وارد عمل می‌شوند. در این حالت، شرکت هنوز ماهیت حقوقی مستقلی نیافته است و مسئولیت‌های مالی به عهده شرکاست. در شرکت‌های ثبت نشده، هر یک از شرکا موظف به انجام تکالیف مالیاتی مانند تهیه اظهارنامه مشارکتی می‌باشند. استفاده از این شیوه از مشارکت، ریسک‌های حقوقی و مسئولیت بیشتری را بر عهده شرکا قرار می‌دهد.
در این مدل از کسب‌وکارها، اجرای فعالیت‌ها و تصمیم‌گیری‌ها همچنان به صورت غیررسمی ادامه پیدا می‌کند و هنوز شرکت به‌صورت رسمی و با ماهیت حقوقی مستقل تأسیس نشده است. با این حال، مسئولیت‌ها و تعهدات مالی به عهده شرکا باقی می‌ماند و هر کدام از اعضا ملزم به رعایت موازین مالیاتی، از جمله تهیه اظهارنامه مشارکتی، می‌باشند. این شیوه از مشارکت، همچنان به تعهدات حقوقی و مالی بیشتری نسبت به روش‌های رسمی‌تر کسب‌وکارها منجر می‌شود.
مشارکت مدنی ( اظهارنامه مشارکتی )
در ارتباط با مسائل قانونی، شرکت‌هایی که با مشارکت مدنی تصمیم به تشکیل شرکت می‌گیرند به عنوان مؤدی مالیاتی شناخته می‌شوند و نام آنها در نظام مالیاتی ثبت می‌گردد.
مؤدیان مالیاتی موظف هستند در زمان مقرر، اطلاعات مورد نیاز درباره شرک و سهم شریک در شرکت را اعلام نمایند.
شرکت‌های مشارکتی مدنی در وفاداری به اصول مالیاتی، اظهارنامه مشارکتی را تهیه و آن را به سازمان امور مالیاتی تحویل می‌دهند. این اظهارنامه، ماهیت مالیاتی این شرکت‌ها را به صورت مشخص و شفاف نمایان می‌سازد و اطلاعات لازم برای تعیین سهم و سود هر شریک را در اختیار مراجع مربوطه قرار می‌دهد.
تفاوت اشخاص حقوقی و حقیقی در اظهارنامه مشارکتی
برای شروع یک کسب‌وکار مشارکتی، اشخاص حقیقی نیاز به تعهد سرمایه‌های نقدی و غیرنقدی دارند که برای این منظور می‌توانند در یک قرارداد مشارکتی، سرمایه‌ها را به یکدیگر معرفی نمایند. در این نوع مشارکت، افراد حقیقی تابع قوانین مدنی مرتبط با کسب‌وکارها هستند.
در کسب‌وکارهای مشارکتی نیز می‌توان از مشارکت اشخاص حقوقی استفاده کرد که ماهیت مستقل از اشخاص حقیقی دارد. در این حالت، مشارکت اشخاص حقوقی تابع قوانین تجارت و مقررات مرتبط با کسب‌وکارها می‌باشد.
با اظهارنامه مشارکتی، کسب‌وکارهای مشارکتی قادر به ارائه اطلاعات دقیق و شفاف درباره تعهدات مالی و نقش افراد حقیقی و حقوقی در شرکت می‌شوند. این اظهارنامه به‌عنوان ابزاری مهم در مدیریت مالی و مالیاتی کسب‌وکارهای مشارکتی محسوب می‌شود.
اظهارنامه مشارکتی اشخاص حقیقی
برای تهیه اظهارنامه مشارکتی، لازم است یک نماینده از میان اشخاص حقیقی انتخاب شود، این اقدام را حتماً قبل از تشکیل پرونده مالیاتی انجام دهید.
مناسب است که نماینده یا شریک اصلی کسب‌وکار کسی باشد که بالاترین سهم را در شرکت دارد.
بعد از انتخاب نماینده، کلیه امور مالیاتی از جمله تشکیل پرونده و ثبت اطلاعات در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی و سایر مراحل مالیاتی به او واگذار می‌شود. با انتقال این مسئولیت‌ها به نماینده، به‌خوبی اطمینان حاصل می‌شود که امور مالیاتی به درستی و به‌موقع انجام می‌شود.
اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی
برای تهیه و تنظیم اظهارنامه مشارکتی، شریک اصلی مسئول انجام اقدامات زیر است:
1- ثبت اطلاعات همه شرکا در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی که شامل جزئیات مربوط به افراد حقیقی شرکت‌کننده می‌شود.
2- انتخاب گزینه اظهارنامه هنگام تکمیل اظهارنامه اشخاص حقیقی تا اطلاعات مالی و مربوط به مشارکت آنها به‌درستی ثبت شود.
3- بارگذاری و ارسال اظهارنامه مشارکتی به سازمان مالیاتی تا به موقع اطلاعات موردنیاز برای مشارکت‌کنندگان به‌صورت کامل ارائه شود.
با رعایت این موارد و تکمیل اظهارنامه مشارکتی، اطلاعات مرتبط با مشارکت‌ها به‌طور صحیح در سامانه‌های مالیاتی ثبت می‌شود و فرآیند مالیاتی کسب‌وکارها به‌خوبی انجام می‌شود.
عدم ارسال اظهارنامه مشارکتی چه عواقبی دارد؟
بنا به ماده ۱۹۲، شرکت‌ها و واحدهای اقتصادی که از پرداخت مالیات خودداری نمایند، موظف هستند ۳۰ درصد مالیات خود را به عنوان جریمه پرداخت کنند.
مالیات‌دهندگانی که از پرداخت مالیات امتناع کنند یا با ارائه اطلاعات غیرواقعی قصد فریب مأموران مالیاتی را داشته باشند، همچنین مشمول جریمه قرار می‌گیرند و در این مدت از بخشودگی‌های مالیاتی محروم می‌شوند. استفاده نادرست از اظهارنامه مشارکتی می‌تواند پیامدهای جدی اقتصادی و حقوقی برای مالیات‌دهندگان به همراه داشته باشد. لذا رعایت قوانین مالیاتی و استفاده صحیح از اظهارنامه بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
ویرایش اطلاعات اظهارنامه مشارکتی
هنگام تهیه اظهارنامه مالیاتی باید به دقت و دقت زیادی توجه داشته باشید تا هیچگونه اطلاعات خلاف واقع را ارائه نکنید. در صورتی که متوجه شدید بخشی از اطلاعات ناقص یا اشتباه است، حداکثر یک ماه پس از تاریخ انقضای اظهارنامه، فرصت دارید اشتباهات را اصلاح نمایید و پس از رفع نواقص باید اظهارنامه مالیاتی را دوباره ارسال نمایید.
رعایت صحیح اظهارنامه مشارکتی و ارائه اطلاعات دقیق و صحیح در این اظهارنامه از اهمیت بسیاری برخوردار است و هر گونه تلاش برای ارائه اطلاعات نادرست می‌تواند منجر به پیامدهای جدی مالی و حقوقی گردد.
همان‌طور که می‌دانید، تمام اطلاعات مودیان مشارکتی از طریق سامانه ثبت نام الکترونیکی بارگذاری خواهد شد؛ بنابراین، در واحدهای مشارکتی، اطلاعات شرکا از همین سامانه استخراج و بارگذاری می‌شود. به همین جهت، در صورتی که بخشی از اطلاعات مربوط به شرکا در اظهارنامه مشارکتی نمایش داده نشود، شریک اصلی مکلف است نسبت به تکمیل و یا ویرایش اطلاعات مورد نیاز در سامانه ثبت نام الکترونیکی اقدام کند.
نکته‌ای که حائز اهمیت است، این است که در صورتی که اطلاعات شرکا به درستی بارگذاری نشود، باید تاریخ شروع مشارکتی که در سامانه ثبت نام الکترونیکی ثبت شده است را بررسی کرد؛ این تاریخ باید کمتر یا مساوی با سال عملکرد اظهارنامه باشد. به این ترتیب، اشتباهات ممکن در اطلاعات مربوط به شرکا اصلاح خواهد شد و اظهارنامه مالیاتی به درستی تکمیل و ارسال خواهد شد.
ارسال اظهارنامه مشارکتی در صورت فوت یکی از شرکا
به منظور ارسال اظهارنامه مشارکتی در پرونده مشارکتی، دقت کنید که در سه حالت مختلف با وقوع فوت یکی از شرکا، نحوه تسلیم اظهارنامه متفاوت است.
حالت اول: اگر یکی از شرکا قبل از سال عملکرد فوت کرده باشد، شخص متوفی نباید در لیست شرکا وجود داشته باشد و بقیه شرکاهای حاضر در شراکت، باید اظهارنامه مشارکت اختیاری خود را ارسال نمایند.
حالت دوم: اگر یکی از شرکا طی سال عملکرد فوت کرده باشد، شخص متوفی باید در لیست شرکا با درصد سهم صفر و تاریخ فوت وجود داشته باشد و بقیه شرکای حاضر در شراکت (نوع شراکت اختیاری) همراه با وراث شخص فوت شده (نوع شراکت قهری)، می‌بایست اظهارنامه مشارکت برای کل سال را تسلیم نمایند.
حالت سوم: اگر یکی از شرکا بعد از پایان سال عملکرد (سال جاری) فوت کرده باشد، در این صورت طبق سنوات گذشته اظهارنامه مشارکت اختیاری تسلیم می‌شود.
با توجه به این توضیحات، حتماً اظهارنامه مشارکتی را مطابق با شرایط و زمان‌بندی مذکور تنظیم و ارسال نمایید.
اظهارنامه مشارکتی افراد فوت شده
در صورتی که یکی از شرکا، قبل از آغاز سال عملکرد، یعنی در مدت 2 سال گذشته، از دنیا برود، سایر شرکا موظف هستند اظهارنامه مشارکتی اختیاری را بدون نام متوفی در لیست شرکا تهیه کرده و تحویل سازمان امور مالیاتی دهند.
به عبارت دیگر، اگر یکی از شرکا در طول سال مالی، یعنی از ابتدای فروردین تا پایان اسفند، فوت کند، نام وارثان متوفی به لیست اظهارنامه اضافه می‌شود.
این اقدام ضروری است تا نقش وارثان در مشارکت شرکا در کسب و کار و سهم آنها در سود و زیان شرکت، به درستی اعلام شود. با رعایت این موارد، اطلاعات دقیق و صحیح اظهارنامه مشارکتی حفظ می‌شود و از هرگونه ابهام در ارتباط با اشخاص شرکا جلوگیری می‌شود. این اقدامات به منظور رفع ابهامات و تضمین شفافیت در اظهارنامه‌های مشارکتی موجب اعتماد به‌سامانه مالیاتی می‌شود.
سوالات متداول
در شرایط مشارکت با همسر، تهیه و ارسال اظهارنامه مشارکتی به چه صورت می باشد؟
در کسب‌وکارهای مشارکتی، مانند دیگر مشاغل مشارکتی، زوج‌ها می‌توانند به‌عنوان دو شریک در آن فعالیت کنند. اما برای انجام این اقدام، یکی از آنها باید به‌عنوان شریک اصلی نماینده شرکت انتخاب شود و اطلاعات هر دو شریک در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی ثبت شود.
در اینجا، به منظور افزودن همسر به‌عنوان شریک در این کسب‌وکار، باید گزینه “شراکت با همسر” در بخش مربوطه انتخاب شود و کد ملی شوهر به‌عنوان همسر شریک درج شود. این اقدام اساسی است تا تمام اطلاعات مرتبط با هر دو شریک به‌درستی در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی ثبت و بازنگری شود و همسر به‌عنوان شریک تایید شده در این کسب‌وکار به‌حساب بیاید. ( اظهارنامه مشارکتی )
با این اقدام، تمام مسائل مرتبط با حقوق و مسئولیت‌های هر دو شریک به‌صورت دقیق مشخص و پیش بینی می‌شود و همچنین از هرگونه ابهام در مورد وضعیت شریک‌ها جلوگیری می‌شود.
اصلاح تاریخ شروع شراکت در اظهارنامه امکان دارد؟
در صورت بروز هر گونه اشتباه در تاریخ شروع مشارکت که اشتباهاً در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی ثبت شده است، شما باید به سرعت این اشتباه را اصلاح کنید تا تاریخ شروع شراکت به درستی در سامانه ثبت‌نام الکترونیکی ثبت گردد. به این ترتیب، تاریخ شروع مشارکت باید از تاریخ ارائه اظهارنامه کمتر یا حداقل مساوی باشد.
با اصلاح تاریخ شروع مشارکت به صورت صحیح، مطمئن می‌شوید که اطلاعات در سامانه به‌درستی ثبت می‌شود و همچنین به هیچ عنوان تاریخ ارائه اظهارنامه و تاریخ شروع مشارکت مطابقت نداشته و هیچ ابهامی برای شما به وجود نیاید. به همین دلیل، دقت در وارد کردن تاریخ شروع مشارکت و اصلاح هرگونه اشتباه به مهم‌ترین نکاتی است که باید در ارائه اظهارنامه مشارکتی خود رعایت کنید.
آیا تعیین درآمد هر یک از شرکا باید بصورت جداگانه محاسبه شود؟
مشارکت درآمدی یکی از جوان‌ترین شیوه‌های کسب و کار است که در آن گروهی از افراد به منظور تأسیس یک شرکت یا واحد اقتصادی با هم تعاون می‌کنند و سرمایه‌های نقدی و غیر نقدی خود را جمع‌آوری می‌کنند. در این شیوه، افراد مختلف با هم می‌توانند در زمینه‌های مختلف تجاری، خدماتی و اقتصادی فعالیت کنند و از محاسبه درآمد هر شخص به‌طور مستقل جلوگیری می‌شود. به عبارت دیگر، محاسبه درآمد مشمول مالیات بر اساس کل درآمد شرکت واحد است و نیازی به محاسبه جداگانه درآمد هر شریک نیست.
این موضوع باعث سهولت و آسانی در تنظیم اظهارنامه مشارکتی و تعیین مالیات مشمول شرکت می‌شود. همچنین، این روش باعث انگیزه و اشتیاق بیشتر اعضا برای فعالیت در کسب و کار مشترک می‌شود، زیرا همه بهره‌مندی از کل درآمد شرکت را تجربه می‌کنند و این امر باعث ایجاد تعهد و همکاری قوی‌تر بین اعضا می‌شود.
پرداخت مالیات در اظهارنامه مشارکتی به عهده کدام شریک است؟
در اظهارنامه مشارکتی، هر شریک موظف است سهم مالیاتی خود را به صورت جداگانه تعیین و پرداخت کند؛ به این معنا که نیازی نیست که یک نفر برای کل مالیات مشارکت پرداخت نماید. در این روش، هر شریک مسئولیت مالیاتی خود را به طور مستقل انجام می‌دهد و سهم مالیاتی هر کدام از اعضا در برگ تشخیص مالیات ثبت و ثبت می‌شود.
این روش باعث شفافیت بیشتر در محاسبه و پرداخت مالیات مشارکت می‌شود و به هر شریک اجازه می‌دهد که بر اساس درآمد و سهم خود در کسب و کار مشارکتی، مالیات خود را محاسبه و پرداخت کند. این امر باعث عدم بروز اختلافات و ابهامات مالیاتی بین اعضا می‌شود و به هر شریک اطمینان می‌دهد که مالیات خود را به درستی پرداخت کرده است. در نتیجه، استفاده از اظهارنامه مشارکتی از نظر مالیاتی به‌عنوان یک روش مناسب و کارآمد در کسب و کارهای مشارکتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
معافیت مالیاتی در اظهارنامه مشارکتی چگونه استفاده می شود؟
در کسب‌وکارهای مشارکتی مدنی، امکان استفاده از حداکثر 2 معافیت مالیاتی وجود دارد که مبلغ معافیت به طور مساوی بین هر شریک تقسیم می‌شود. استفاده از این امتیازات مالیاتی در اظهارنامه مشارکتی، به هر شریک اجازه می‌دهد که از معافیت‌ها برای کاهش مالیات مشارکتی خود استفاده کند.
این اقدام باعث افزایش سودآوری و کاهش هزینه‌های مالیاتی کل شرکا می‌شود و به عنوان یک روش موثر برای بهره‌برداری از امتیازات مالیاتی در کسب‌وکارهای مشارکتی مدنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نتیجه، توجه به این نکته در تهیه و تنظیم اظهارنامه مشارکتی بسیار حائز اهمیت است تا از این مزایا بهره‌مند شد و به حداکثر سود و منفعت اقتصادی دست یابیم.
اظهارنامه مالیاتی مشارکتی بهتر است یا انفرادی؟
به منظور استفاده بهینه از معافیت‌های مالیاتی در کسب‌وکارهای مشارکتی، ارسال اظهارنامه مالیاتی شراکتی پیشنهاد می‌شود. این اقدام امکان استفاده جداگانه از معافیت‌ها توسط هر یک از شرکا را به ارمغان می‌آورد و در نتیجه سود کلی کسب‌وکار کاهش یافته و ضرایب کمتری برای محاسبه مالیات اعمال می‌شود. برای ارائه اظهارنامه مشارکتی، به گزینه “بلی” در سامانه ثبت نام الکترونیکی اطلاعات مالیاتی مراجعه کنید.
مهم است به یاد داشته باشید که انتخاب اظهارنامه اشخاص حقیقی مشارکتی به معنای داشتن شرکای کاری است و در این مورد نیازی به تفکیک شرکا در اظهارنامه نیست؛ زیرا یک اظهارنامه شراکتی کافی است برای واحدهای مشارکتی.
در صورت انتخاب اظهارنامه شریکی ، در قسمت مشخصات هویتی، به سوال “آیا در دوره مالی مربوط، احدی از اشخاص مشارکت نسبت زوجیت دارند؟” با انتخاب گزینه “بلی” و “خیر” در این صفحه پاسخ دهید.
لطفاً توجه داشته باشید که جهت ارائه اظهارنامه مشارکتی، ثبت نام الکترونیکی باید به صورت مشارکتی انجام شده باشد و تاریخ شروع شراکت باید مربوط به دوره مالی قبل از سالی باشد که قصد ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد برای آن دارید. به عنوان مثال، اگر قصد ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد برای سال 1402 را دارید، تاریخ شراکت مربوط به قبل از تاریخ 01 فروردین 1402 باشد.
کلام آخر
در این مقاله با مفهوم و اهمیت اظهارنامه مشارکتی آشنا شدیم. بهتر است افراد حقیقی جهت ارائه گزارش از میزان سود و زیان و عملکرد خود در یک سال مالی، از خدمات یک تیم حسابداری مجرب و ماهر کمک بگیرند تا روند کار را به نحو احسن و دقیق پیش ببرند.
شرکت حسابداری مانا حساب با داشتن مشاوران و وکلای مالیاتی متبحر و با تجربه، مرجع تخصصی برای انجام امور مالی و مالیاتی است. این مرکز ارائه دهنده خدمات مشاوره مالیاتی و مالی با کیفیت می‌باشد. از این پس، با تماس با مانا حساب، می‌توانید کلیه امور مالیاتی خود را به عهده یک مشاور مالیاتی حرفه‌ای بگذارید و با اطمینان و آسایش به مدیریت کسب‌وکار خود بپردازید.
